**İŞÇİ HER NE KADAR DİLEKÇESİNDE ASIL ÜCRETE EK OLARAK ALDIĞI İLAVE ÖDEMELERDEN BAHSETMEMİŞ VE TALEPTE BULUNMAMIŞSA DA DAVA DİLEKÇESİNDE İŞ YERİ KAYITLARINA DAYANDIĞINDAN VE BORDROLARINDA İLAVE ÖDEMELER YAPILDIĞI ANLAŞILDIĞINDAN KIDEM VE İHBAR TAZMİNATININ İLAVE ÖDEMELER DİKKATE ALINARAK HESAPLANMASI GEREKİR**.


Kıdem ve ihbar tazminatı hesabı, işçinin son ücreti üzerinden yapılır. Son ücret üzerinden yapılan hesapta ise giydirilmiş ücret esas alınır. Giydirilmiş ücretten kasıt, işçinin asıl ücretinin yanında sürekli ve düzenli şekilde aldığı; yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, ikramiyeler ve primler gibi ilave ödemelerin hesaba katılması ile oluşan ücrettir. Şayet işçi, düzenli ve sürekli şekilde bahsi geçen şekilde ek ödemeler almıyor ise bu durumda kıdem ve ihbar tazminatları brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır. Yargılamada asıl ücrete ilave ödemeler aldığını ise işçinin ispat etmesi gerekmektedir. 

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi'nin 2016/2738 E. , 2019/2216 K. Sayılı kararında ise özetle: 

1- Davacı işçi, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı talebinde bulunmuştur.

 2- Mahkeme ise tazminat taleplerinin kabulü ile işçi yan dava dilekçesinde ilave ödemelere yönelik iddia ve talepte bulunmadığından, kıdem ve ihbar tazminatı hesabı çıplak ücret üzerinden yani yemek- yol vb. yardımlar dikkate alınmadan brüt ücret üzerinden  yapılmıştır.

3- İşbu sebeple yargıtay, işçi her ne kadar dilekçesinde asıl ücretine ek olarak aldığı ilave ücretlerden bahsetmemiş ve talepte bulunmamışsa da, dilekçesinde iş yeri kayıtlarına dayanmış olduğundan ve işçinin bordrolarında yol, yemek ücreti ile prim ödemesi gibi aylık ücrete ilave ödemelerin olduğu görüldüğünden asıl ücrete ek olarak yapıldığı anlaşılan bu ödemelerin dikkate alınmadan hesaplama yapıldığı gerekçesi ise ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur. İlgili yargıtay kararı aşağıda yer almıştır.

                                                                                                                              
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2016/2738 E. , 2019/2216 K.
"İçtihat Metni"
 MAHKEMESİ:İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince
istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ...
tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 19.03.2008-24.09.2012 tarihleri arasında en son şirket
sorumlusu olarak çalışmış olduğunu, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Savunmasının Özeti:
Davalı vekili, davacının şirket kurallarına aykırı davranmış olduğundan iş akdinin haklı nedenle
feshedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. 
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, işveren tarafından yapılan feshin haksız olduğu kanaatine varılarak davanın kısmen
kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek
gerekmiştir. 
2-Taraflar arasında giydirilmiş ücretin hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

**Kural olarak ücretin miktarı ve ekleri gibi konularda ispat yükü işçidedir. Giydirilmiş ücretin tespitinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler dikkate alınır**. 

**Somut olayda, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının dava dilekçesinde başkaca ücrete yönelik iddia ve talebi olmadığından çıplak ücret üzerinden kıdem ve ihbar tazminatı hesaplanmış ise de davacı iş yeri kayıtlarına dayamış olup dosyaya ibraz edilen ücret bordrolarında yol, yemek ücreti ile prim ödemesi gibi aylık ücrete ilave ödemelerin olduğu görüldüğünden kıdem ve ihbar tazminatına esas giydirilmiş ücret belirlenirken ücret bordrolarında gözüken ve asıl ücrete ek olarak yapıldığı anlaşılan bu ödemelerin dikkate alınması gerekirken hatalı gerekçe ile çıplak ücret üzerinden hesaplamaların yapılması bozma sebebidir.** 

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 04.02.2019 gününde oybirliği ile karar verildi. 

Mutlu ve huzurlu günler dileriz.

Dip Not: 
Yukarıda yer alan Yargıtay kararlarına [Yargıtay](https://karararama.yargitay.gov.tr/)
aracılığıyla ulaşılmıştır.





Kıdem ve ihbar tazminatı hesabı, işçinin son ücreti üzerinden yapılır. Son ücret üzerinden yapılan hesapta ise giydirilmiş ücret esas alınır. Giydirilmiş ücretten kasıt, işçinin asıl ücretinin yanında sürekli ve düzenli şekilde aldığı; yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, ikramiyeler ve primler gibi ilave ödemelerin hesaba katılması ile oluşan ücrettir.

KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI HESABI

Av. Rümeysa Culfa

email

TEK EVİN HACZİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Borçluya ait belirli niteliklere uygun tek evin haczi mümkün değildir. Kural olarak alacaklı, borçluya ait maddi değeri bulunan tüm mal ve haklarının satışını isteyebilir. Fakat kanun koyucu bazı malların haczini borçlunun ekonomik varlığını devam ettirmek adına haczedilemez olarak kabul etmiştir. İİK'nın 82/12 maddesi haczi mümkün olmayan şeyler kısmına borçlunun HALİNE MÜNASİP EVİNİ  de dahil etmiştir.

Burada bahsi geçen haline münasip ev teriminden ne anlaşılması gerekir? 
Borçlunun ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik, mali ve sosyal durumuna uygun asgari şartları taşıyan ev anlamında kullanılmıştır. Borçlu, bu evde ailesi (aileden kasıt borçlu ile aynı evde yaşayan ve borçlunun bakmakla yükümlü olduğu kimselerdir) ile birlikte yaşıyor ise sadece borçlunun değil ailesinin de ihtiyaçlarını karşılayacak elverişlilikte olması gerekir. Haline münasip ev borçlunun aylık geliri, sosyal statüsü, aile fertlerinin sayısı, küçük veya büyük bir eve ihtiyaç olup olmadığı gibi durumlar dikkate alınarak tespit edilir. Bu tespitle birlikte borçlunun evinin bu nitelikler dahilinde makul olup olmadığı belirlenir. Örneğin; işi veya sosyal çevresi gereği kişinin evinin bulunduğu semtin asgari ölçüleri aştığı gerekçesiyle kişinin tek evinin haczi mümkün olmayacaktır. Ya da şehir merkezinde oturan bir borçlunun evinin satılıp ilçeden bir ev alınması söz konusu olmayacaktır. _“…İİK'nın 82/12 maddesi gereğince, borçlunun "hâline münasip" evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun hâline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki "aile" terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan hâline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir. Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan, ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez…” (12. HD 23.01.2007, 2006/23100) _

Borçlu ve birlikte yaşadığı ailesinin asgari ihtiyaçlarını karşılayan tek evin haczi mümkün değildir. Fakat icra memuru görevi gereği haciz istemini yerine getirirken takdir yetkisi kullanamayacağından borçluya ait haczedilebilecek menkul ve gayrimenkullerinin haczini isteyecektir. Haline münasip evi haczedilen borçlu ise daha sonra bu haciz istemine karşı icra mahkemesine şikayet yoluyla başvurarak evin haczedilemeyeceğini ileri sürebilecektir. Haczedilemezlik itirazı; borçlu tarafından haczin öğrenilmesinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. Fakat haline münasip evin haczedilemezliği durumu kamu düzenini ilgilendirdiğinden kabul edilen bazı görüşlere göre de şikayetin bir süreye tabi olmaması yönündedir. _ “…İİK.nun 85. maddesine göre haciz isteminin icra memurunca yerine getirilmesi zorunlu olup, memurun haczedilecek menkul, gayrimenkul yada hakların niteliği esas alınarak bunun haczinin mümkün bulunup bulunmadığı konusunda bir takdir hakkı yoktur. Haczedilmezlik durumu, haciz işleminden sonra, borçlunun şikâyeti hâlinde göz önünde bulundurulacağından (HGK.nun 31.03.2004 tarih ve 2004/12-2002 ,2004/196  )” _

Takip borçlusu dışında üçüncü kişiler evin haczedilemezliğini ileri sürebilir mi?
Borçlunun haczedilmezlik iddiasından feragat etmesi durumunda aile fertlerinin de  etkileneceği bir gerçektir. Bu sebeple feragatten etkilenen üçüncü kişilerin de şikâyet hakkına sahip olduğu ve feragate rağmen haczedilmezlik iddiasını ileri sürebilecekleri kabul edilmektedir. Aynı zamanda  borçlunun hâline münasip evi, aile konutu ise bu durumda takip borçlusu eşinin rızası olmadan evin haczedilmezliğinden feragat edemeyecektir.

Evin haczedilmezliği iddiasının haklı olup olmadığı mahkeme tarafından keşif ve bilirkişi delillerine başvurulmak suretiyle karara bağlanır. Borçlunun ve aynı evde yaşadığı ailesinin makul ölçülerde yaşayabilecekleri bir ev alınması için gerekli olan bedel bilirkişilerce tespit edilir. Haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilir ve satış bedelinin haline münasip nitelikte bir ev alınacak kısmı borçluya, kalanı ise alacaklıya ödenir. Yaptırılacak bilirkişi incelemesi sonucunda borçlunun durumuna uygun bir ev alabilmesi için gerekli para ile haczedilen evin değeri arasında çok az fark bulunması durumunda şikâyetin kabulüne ve haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.

Yazımızda tek evin haczinin ne durumlarda mümkün olduğu ve konuya ilişkin genel bir bilgi paylaşımı yapılmıştır. Bu konuyla ilgili her uyuşmazlık kendi içinde farklılık gösterecektir. Hak kaybına uğramamak adına bir uzmandan yardım alınması faydalı olacaktır.


 Alacaklı, borçluya ait maddi değeri bulunan tüm mal ve haklarının satışını isteyebilir. Fakat kanun koyucu bazı malların haczini borçlunun ekonomik varlığını devam ettirmek adına haczedilemez olarak kabul etmiştir. İİK'nın 82/12 maddesi haczi mümkün olmayan şeyler kısmına borçlunun HALİNE MÜNASİP EVİNİ  de dahil etmiştir.

TEK EVİN HACZİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Av. Malhun Cenk Aydın

phone

Görevi Kötüye Kullanma suçu TCK'nın 257. maddesi ile düzenlenmiş olup ''görevi kötüye kullanmak'' terimi en basit hali ile kamu görevlisinin görevlerine aykırı hareket etmesi, görevini yapmayı ihmal etmesi yahut yapmaması olarak tanımlanabilir. 

765 sayılı önceki Ceza Kanunu düzenlemesi sebebi ile görevi ihmal, keyfi muamele gibi tanımlar ile de karşılaşmak mümkündür. Her ne kadar eski düzenleme ile ismi verilen suçlarda tipik ayrımlar olsa dahi yeni TCK ile bu tarz bir ayrıma girilmemiş ve tüm bu suçlar ''görevi kötüye kullanma suçu'' çatısı altında toplanmıştır. 

Bununla birlikte görevi kötüye kullanma suçu ile zimmet (TCK madde 247), rüşvet (TCK madde 252) ve irtikap (TCK madde 250) suçlarını birbirinden ayırmak da önem arz etmektedir. Bu hususu farklı bir yazımız ile irdelemek daha faydalı olacaktır.

**Kimler Bu Suçun Faili Olabilir?**

Görevi kötüye kullanma suçunun faili yalnızca kamu görevlileri olabilmektedir. Peki kamu görevlisinden kasıt nedir? 

Kamu görevlisi TCK'nın 6. Maddesinin C Bendi ile ''_kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi_'' olarak tanımlanmıştır. Burada önemli olan nokta kişinin yaptığı işin kamusal faaliyet niteliğini taşımasıdır. Kanunun gerekçesinde de bu hususa değinilmiş olup madde gerekçesinden kimlerin kamu görevlisi sayılıp kimlerin sayılmayacağı anlaşılmaktadır: 

_765 sayılı Türk Ceza Kanunundaki “memur” tanımının doğurduğu sakıncaları aynen devam ettirecek nitelikte olan tanım, Tasarı metninden çıkarılarak; memur kavramını da kapsayan “kamu görevlisi” tanımına yer verilmiştir. Yapılan yeni tanıma göre, kişinin kamu görevlisi sayılması için aranacak yegane ölçüt, gördüğü işin bir kamusal faaliyet olmasıdır.

Bilindiği üzere, kamusal faaliyet, Anayasa ve kanunlarda belirlenmiş olan usullere göre verilmiş olan bir siyasal kararla, bir hizmetin kamu adına yürütülmesidir. Bu faaliyetin yürütülmesine katılan kişilerin maaş, ücret veya sair bir maddî karşılık alıp almamalarının, bu işi sürekli, süreli veya geçici olarak yapmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Bu bakımdan, örneğin mesleklerinin icrası bağlamında avukat veya noterin kamu görevlisi olduğu hususunda bir tereddüt bulunmamaktadır. Keza kişi, bilirkişilik, tercümanlık ve tanıklık faaliyetinin icrası kapsamında bir kamu görevlisidir. Askerlik görevi yapan kişiler de kamu görevlisidirler. Bu bakımdan örneğin bir suç vakıasına müdahil olan, bir tutuklu veya hükümlünün naklini gerçekleştiren jandarma subay veya erleri de, kamu görevlisidirler.

Buna karşılık, kamusal bir faaliyetin yürütülmesinin ihaleye dayalı olarak özel hukuk kişilerince üstlenilmesi durumunda, bu kişilerin kamu görevlisi sayılmayacağı açıktır._

Ayrıca bazı kanunlarda, kamu görevlisi gibi cezalandırılacak olan kişiler özel olarak belirlenmiş olup belirtilen şahısların da bu suçun faili olabileceği göz ardı edilmemelidir. (Bkz. Kooperatifler Kanunu madde 62)


Tüm bu hususlarla birlikte kamu görevlisi olmayan kişilerin bu suça azmettiren yahut yardım eden olarak iştirak edebileceklerini belirtmek isteriz. 

**Suç Hangi Fiillerle İşlenir?**
 
Kanun maddesine göre iki farklı fiille bu suç işlenebilir: 

1-Görevin gereklerine aykırı hareket etmek sureti ile
2-Görevin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme gösterilmesi sureti ile
Burada dikkat edilmesi gereken husus, kamu görevlisinin kendi görev kapsamına giren bir yetkiyi hukuka aykırı kullanması, ihmal etmesi yahut geciktirmesidir. Yargıtay'a göre ''Görevi kötüye kullanma suçunda, kötüye kullanılan bizzat görev değil kamu görevlisinin sahip olduğu yetkidir. Kamu görevlisinin kendi görev alanına giren yetkilerini kötüye kullanmak sureti ile mevzuat ve etik kuralların öngördüğü usul ve esaslardan farklı bir biçimde yapması, görevde yetkinin kötüye kullanılmasıdır.'' 

Kamu görevlisinin kendi görev alanına girmeyen, yetkisiz olduğu bir kamu faaliyetine ilişkin olarak ise görevi kötüye kullanma suçunu işlemesi mümkün değildir. 

**Suçun Oluşması İçin Meydana Gelmesi Gereken Neticeler**

Görevi kötüye kullanma suçu bir zarar suçu olup suça konu fiillerin bazı sonuçlar doğurması gerekir ki bu suç oluşsun. İş bu neticelerden herhangi biri gerçekleşmediği takdirde suç oluşmaz. Kanunda üç farklı netice sayılmıştır:

1-Kişilerin mağduriyetine neden olma
2-Kamunun zararına neden olma
3-Kişilere haksız bir yarar sağlama

**Suçun Manevi Unsuru**

Görevini kötüye kullanma suçu ancak genel kast manevi unsuru ile işlenebilir. Kanun, bu suçun taksirli şeklini cezalandırmamaktadır. Her ne kadar TCK madde 257'nin 2. Fıkrası ile suçun ihmal ya da gecikme göstererek de işlenebileceği düzenlenmiş ise de bu taksirle işlenebileceği anlamına gelmemektedir. Burada fiil ihmali olup ihmalin de kasıtlı olarak yapılması gerekmektedir. 

**Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Cezası**

Suçun, görevin gereklerine aykırı hareket etmek sureti ile işlenmesi halinde 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile; görevin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme gösterilmesi sureti ile işlenmesi halinde ise 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir.

Görevi kötüye kullanma suçunda, verilen ceza koşulları oluştuğu takdirde para cezasına çevrilebileceği gibi verilen cezanın ertelenmesi ya da hüküm hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi de mümkündür. 

**Şikayet Süresi ve Zamanaşımı**

Görevi kötüye kullanma suçu şikayete tabi suçlardan olmayıp soruşturulması ve kovuşturulması yalnızca dava zamanaşımı süresi ile sınırlıdır. Burada dava zamanaşımı 8 yıl olup olay tarihinden itibaren 8 yıl geçmesine rağmen soruşturma yapılmamışsa suç, zamanaşımına uğrar ve cezalandırılamaz. 

Görevi kötüye kullanma suçu için ceza zamanaşımı ise 10 yıldır. Fail mahkumiyet hükmü alıp da üzerinden 10 yıl geçmişse ve cezası infaz edilmemişse failin hapis cezası ortadan kalkar.

Bu yazımızda her ne kadar genel hatları ile görevi kötüye kullanma suçundan bahsetmiş isek de somut olaya göre değişen birçok husus bulunmakta olup hukuki sürecin daha sağlıklı yönetilmesi adına her zaman bir uzmandan yardım almakta fayda vardır. 

''görevi kötüye kullanmak'' terimi en basit hali ile kamu görevlisinin görevlerine aykırı hareket etmesi, görevini yapmayı ihmal etmesi yahut yapmaması 

GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU

Av. Hüsne Şahin

# Kişisel Veri Nedir? 
6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na göre; kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi kişisel veridir. Bu tanımlamaya göre; özel nitelikli olsun veya olmasın, gerçek kişileri işaret eden ve bu kişileri belirlenebilir kılan tüm veriler kişisel veri olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, kişisel veri kavramı, kanun koyucu tarafından genel nitelikli kişisel veriler ile özel nitelikli kişisel veriler ayrı tutulmuştur. Örneğin; isim, soyisim, yaş, cinsiyet gibi ulaşılması daha kolay olan veriler genel kişisel verileri oluştururken iken, sağlık, din, siyasi görüş gibi ulaşılması zor ve herkes tarafından bilinmesi mümkün olmayan veriler özel nitelikli kişisel verileri oluşturmaktadır. 

# Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Nedir?
Avrupa genelinde uzun yıllar tartışıldıktan sonra yasal bir zemine oturtulmuş olan kişisel veri kavramı ve bu verilerin işlenmesine yönelik tedbirler, ülkemizde de düzenlenmesi zorunlu hale gelen hususlardan olmuştur. Bunun sebebi, teknolojinin hızla gelişip ilerlemesi ile birlikte, gerek fiziki gerek sanal ortamlar üzerinden birçok kişisel verinin, şirketler tarafından yoğun ve kontrolsüz bir şekilde işlenmesinin ve ticari amaçlarla kullanılmasının meydana getirdiği sorunlardır. Bu sorunları önlemek ve yaptırıma tabi tutmak amacı ile ülkemizde çalışmalara başlanılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda; Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 24/03/2016 tarihinde kabul edilmiş ve 07/04/2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

KVKK m. 1 uyarınca: ''Bu kanunun amacı; kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenlemektir.'' Denilmektedir. Söz konusu tanımlamadan anlaşıldığı üzere; bu kanun ile kişisel verilerin işlenmesi, keyfiyetten uzaklaştırılarak, sıkı şartlara, denetimlere ve yaptırımlara tabi tutulmuştur. Nitekim, yalnızca kişisel verilerin işlenmesi değil, bu verilerin yurtiçi ve yurtdışı aktarımı, saklanması, güvenliği ve ortadan kaldırılması da KVKK kapsamında güvence altına alınmaktadır. 

# Kişisel Verilerin İşlenmesi Nedir? 
KVKK m. 3 tanımlamasına göre; kişisel verilerin işlenmesi, kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hâle getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlemi ifade eder. 

Bu tanımlamadan anlaşılacağı üzere,  kişisel verilerin ilk defa elde edilmesi, değiştirilmesi, aktarılması, saklanması, kategorize edilmesi, ulaşılabilir hale getirilmesi gibi veri üzerinde gerçekleştirilen her yeni işlem, veri işleme faaliyetidir. Bu kapsamda, kişisel verilerin otomatik veya otomatik olmayan yollardan elde edilmesi mümkündür. Kişisel verilerin otomatik yollardan işlenmesi, verilerin insan yardımı olmadan teknik sistemler aracılığı ile işlenmesini ifade etmektedir. Günümüzde yapay zeka sistemleri ile birçok kişisel veri otomatik olarak toplanmakta ve depolanmaktadır. Örneğin, online bir alışveriş sitesi, kişinin daha önceki satın alımlarından yola çıkarak oluşturduğu algoritma ile müşterisine kişisel alışveriş önerileri sunabilmektedir. Bu tarz kişiselleştirilmiş pazarlama yöntemleri günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu sistemler, otomatik veya kısmen otomatik yollarla sağlanmaktadır. Bununla birlikte, bir işletmenin kendi personel kayıtlarını ve özlük dosyalarını oluşturması, bir güzellik merkezinin müşterilerin iletişim ve hizmet bilgilerini saklaması, bir muhasebecinin müşterisinin mali kayıtlarını vergi dairesine bildirmesi gibi işlemler, kişisel verilerin otomatik olmayan yollardan kaydedilmesi, saklanması ve aktarılmasına örnek olarak verilebilir. 

# Kişisel Verilerin İşlenmesinin Şartları Nelerdir?
Genel ve özel nitelikteki kişisel verilerin işlenmesi; ancak kanunda öngörülen ilkeler kapsamında mümkün olabilmektedir. Buna göre, kişisel veri işlenmesi işleminin öncelikle hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olması gerekmektedir. Örneğin, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu teşkil edebilecek nitelikteki kişisel verilerin işlenmesi hiçbir şekilde mümkün değildir. Bununla birlikte, ilgilinin rızası alınmadan veya  ilgilinin yanıltılması yoluyla elde edilmiş kişisel verilerin işlenmesi de dürüstlük kurallarına uygun olmadığından işlenemeyecektir. Bununla birlikte kanunun aradığı diğer şartlar; işlenen verilerin gerçek, güncel, açık, belirlenebilir, amacına uygun olmasıdır. Söz konusu veriler, ilgilinin açık rızası dahilinde ve işlenme amacına uygun olarak işlenebilirler. KVKK m. 5/2 kapsamında sayılan istisnai hallerde ise açık rıza şartı aranmayacaktır. Kişisel verilerin, işlenme amacının son bulmasından sonra ise re'sen veya ilgilinin talebi üzerine silinmesi veya anonimleştirilmesi gerekmektedir. 

# Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinin Şarları Nelerdir?
Özel nitelikli kişisel veriler, KVKK m. 6 kapsamında sınırlı olarak sayılmıştır. Bu kapsamda, kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir. Bu verilerin işlenmesi ise yukarıda açıklanan genel şartlara ek olarak açık rıza şartına bağlanmıştır. Ancak, kanunların öngördüğü istisnai durumlarda, sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel verilerin açık rıza aranmaksızın işlenmesi mümkündür. Sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından işlenebilecektir. 

Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde, esas ve öncelikli olan ilgilinin açık rızasının alınması olup, açık rıza alınmaması hallerinin istisnai olduğu unutulmamalıdır. Açık rızanın alınması konusunda ise kanunda şekil şartı öngörülmemiştir. Kişisel verinin ilgilisinden yazılı, sözlü, görüntülü veya elektronik yollarla açık rıza alınması mümkündür. Örneğin, işletmelerin, müşterilerinden çağrı merkezleri aracılığı ile açık rıza alabilmesi mümkündür. Ancak, alınan açık rızanın konusu, kapsamı ve süresi gibi esaslı unsurlarının belirli ve açık olması rızanın geçerliliği açısından önem arz etmektedir.

# Veri Sorumlusu ve Veri İşleyenin Farkı Nedir?
Veri sorumlusu ile veri işleyen kavramı, uygulamada sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır. Bu nedenle, iki kavramın farkı anlamak, veri işlemenin sistematiğini anlamak için önemlidir. KVKK m. 3 tanımlamalarına göre veri sorumlusu; Kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi; veri işleyen, veri sorumlusunun verdiği yetkiye dayanarak onun adına kişisel verileri işleyen gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmektedir. 

Veri işleyenin faaliyetleri veri işlemenin daha çok teknik kısımları ile sınırlıdır. Kişisel verilerin işlenmesine ilişkin kararların alınması yetkisi ise veri sorumlusuna aittir. Veri sorumlusu kişisel verilerin işlenme amacını ve yöntemini belirleyen kişidir. Yani işleme faaliyetinin “neden” ve “nasıl” yapılacağı sorularının cevabını verecek kişidir. Bu nedenle veri sorumlusu gerçek veya tüzel kişi, hangi verilerin toplanacağına, hangi amaçla işleneceğine, ne kadar süre ile saklanacağına veya kiminle paylaşılacağına karar vermekteyken, veri işleyen gerçek veya tüzel kişi ise, veri sorumlusunun belirlediği esaslara uygun olarak ve veri sorumlusundan aldığı yetkiye dayanarak veri işlemektedir. 

# VERBİS Nedir?
VERBİS; kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin, kişisel veri işlemeye başlamadan önce kaydolmaları gereken ve işlemekte oldukları kişisel verilerle ilgili kategorik bazda bilgi girişi yapacakları bir kayıt sistemidir. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel veri işleyen gerçek ve tüzel kişi veri sorumlularının kişisel veri işlemeye başlamadan önce Veri Sorumluları Siciline kaydolması gerekmektedir. 

VERBİS'e, Türkiye'de veri işleme faaliyetinde bulunan tüm veri sorumlularının kayıt olmaları zorunludur. Kişisel Verilerin Korunması Kurulu tarafından belirlenen tarihler içerisinde, kayıt yükümlülüğünü yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişiler hakkında ise 20.000 TL ile 1.000.000 TL arası idari para cezası yaptırımı öngörülmüştür. Ancak; KVKK kapsamında sayılan ve Kurul tarafından yayınlanan şartları sağlayan veri sorumlularının VERBİS'e kayıt yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu kapsamda, VERBİS'e kayıt yükümlülüğünden muaf tutulan gerçek ve tüzel kişiler şu şekilde sıralanabilir:

1. Herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla yalnızca otomatik olmayan yollarla kişisel veri işleyenler, 

2. Noterler, siyasi partiler, avukatlar, gümrük müşavirleri, arabulucular, serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler, dernekler, vakıflardan ve sendikalardan yalnızca ilgili mevzuat ve amaçlarına uygun, faaliyet alanlarıyla sınırlı ve sadece kendi çalışanlarına, üyelerine, mensuplarına ve bağışçılarına yönelik kişisel veri işleyenler, 

3. Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olan gerçek veya tüzel kişi veri sorumlularından ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olmayanlar, istisna kapsamındadır.

# KVKK Danışmanlığı ve VERBİS Danışmanlığı Nedir?
KVKK Danışmanlığı; Kişisel veri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin, 6698 Sayılı Kanun'da belirlenen kurallara uyum sürecini yürütmek amacıyla faaliyet gösteren bir danışmanlık hizmetidir. Bu kapsamda, KVKK Danışmanları; kişisel veri işleme envanterini hazırlamak, gerekli tüm metinleri ve belgeleri tanzim etmek, kişisel verilerin muhafazası için gerekli tedbirleri belirlemek, gerekmesi halinde bilgi teknolojilerine ilişkin tüm işlemleri yapmak ya da yaptırmak, veri sorumlusuna hukuki danışmanlık yapmak, veri sorumlusu bünyesinde eğitimler düzenlemek, veri sorumlusunun KVKK bilincini artıracak faaliyetler yürütmek gibi süreçleri yürütmektedir. Bu kapsamda, veri sorumlularının VERBİS kayıt işlemlerini yapmak ve VERBİS ile ilişkili tüm süreçleri yönetmek de danışmanlığın önemli bir parçasını oluşturmaktadır. 

6698 Sayılı KVKK m. 17 ve m. 18 uyarınca; kişisel verilere ilişkin suçlar bakımından TCK m. 135-104 hükümlerinin uygulanacağı, ilgili kanun hükümlerine aykırılık sonucunda ise 5.000 TL ile 1.000.000 TL arasında idari para cezası uygulanacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda, kişisel veri işleyen gerçek ve tüzel kişiler, kanun hükümlerine aykırı davrandıkları hallerde; cezai, idari ve hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır. Bu nedenle, kişisel verilerin işlenmesi ve VERBİS'e kayıt sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için bir uzmandan destek alınmasını önermekteyiz.

**Av. Nurefşan İRDEMEZ**

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na göre; kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi kişisel veridir. 

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU VE KİŞİSEL VERİ DANIŞMANLIĞI

Av. Nurefşan İrdemez

linkedin

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun  573. Maddesi _"Limited şirket, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur. Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir."_ şeklinde olup limited şirket kavramını kısaca açıklamıştır. 

Şirketin yönetim ve temsili, müdür yahut müdürler kurulu tarafından üstlenilir. Yönetim ve temsile ilişkin hususlar şirket sözleşmesinde yer alacaktır. Müdür sıfatına sahip tek kişi olabileceği gibi birden fazla kişi de olabilir. Türk Ticaret Kanunu uyarınca limited şirketlerde  müdürlük sıfatı şirket kurulumu yapılırken  esas sözleşme ile ya da daha sonra ortaklar genel kurulu kararı ile kazanılmaktadır. Şirket ortaklarından bir veya birkaçına, şirket ortaklarının tamamına yahut şirket dışından üçüncü bir kişiye müdür sıfatı verilebilir, müdürler kurulu oluşturulabilir. Mevzuat uyarınca en azından bir ortağın şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması zorunludur.

Limited şirket müdürleri şirketin menfaatlerini önemseyerek dürüstlük kuralları çerçevesinde ve özen yükümlülüğü kapsamında temsil ve yönetim yetkilerini kullanmaları gerekmektedir. Şirket müdürlerinin, yetki ve görevlerinin elzem olduğu açıktır. Bu kapsamda müdür yahut müdürlerin nasıl azledileceği yani görevinden nasıl alınacağı da ayrıca önem kazanmaktadır.

Limited Şirket müdürlerinin azlinin gerçekleştirilmesi için karşımıza iki yol çıkmaktadır. Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 1. Fıkrası "_Genel kurul, müdürü veya müdürleri görevden alabilir, yönetim hakkını ve temsil yetkisini sınırlayabilir_." şeklindedir. Görüldüğü üzere kanun koyucu genel kurula;  müdürleri görevden alma, yönetim hakkını sınırlandırma yetkisi vermiştir. Genel kurulun bu yetkiyi kullanması için ise haklı sebep sunulmasını şart koymamıştır. 

Müdür yahut müdürlerin azli için bir diğer yöntem ise mahkeme yoluna başvurmaktır. Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 2. Fıkrası _"Her ortak, haklı sebeplerin varlığında, yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir."_ şeklindedir. İşbu kanun maddesi ile görülmektedir ki şirket ortaklarından herhangi biri mahkemeye başvurarak şirket müdürünün azledilmesini yahut görev ve yetkilerinin kısıtlanmasını isteyebilmektedir.  Herhangi bir ortak tarafından ikame edilebilecek bu davada karşı yan yani davalı, azli istenen müdür yahut müdürler olacaktır. Görevli mahkeme ise şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesidir.

TTK 'nun 630. Maddesinde dikkat edilmesi gereken önemli husus ise haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme yoluna başvurulabileceğidir. Nitekim Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 3. Fıkrası _" Yöneticinin, özen ve bağlılık yükümü ile diğer kanunlardan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini ağır bir şekilde ihlal etmesi veya şirketin iyi yönetimi için gerekli yeteneği kaybetmesi haklı sebep olarak kabul olunur."_ şeklinde haklı sebebin ne olduğunu açıklamıştır. Ayrıca belirtmekte fayda var ki azil talebi ile mahkeme yoluna başvuran şirket ortağı, haklı sebeplerin varlığını kanıtlamakla yükümlüdür. Davacı tarafça gösterilen tüm deliller birlikte değerlendirilerek şirket müdürünün görevlerini ağır ihlal edip etmediği tespit edilecektir. İşbu hususta özellikle şirket kayıtları önem arz etmektedir. 

Konunun daha iyi anlaşılması adına yargıtay kararlarından alıntılara aşağıda yer verilmiştir.

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/457 E. , 2020/4823 K.;**
"Azlık pay sahiplerinin mahkemeye müracaatla genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep edebilecek olmaları uzun yıllardır toplantı çağrısında bulunmayan davalı müdürün bu konudaki sorumluluğunu ve ağır kusurunu ortadan kaldırmaz. Aynı hususlar ortakların şirket yönetiminden bilgi alma haklarının sürekli ihlali halinde de söz konusudur. **Şu halde, görevde bulunduğu 7 yıllık süreçte en temel vazifelerinden olan genel kurulun toplantıya çağrılması şeklindeki görevini yerine getirmeyen, bu husustaki özensizliği ve ihmali sürekli hale gelmiş davalı müdürün azline karar verilmesi gerekirken** yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir." 

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/2027 E. , 2021/4394 K.;**
"Bölge Adliye Mahkemesince, bilirkişi raporuna göre davalının müdür olduğu davaya konu dönemler içinde şirketin mali yapısının iyi olduğu, alacakların tahsili riski bulunmakla birlikte satış ve cirosunun buna bağlı olarak karlılığının arttığı, **davalının kendisine ve yakınlarına menfaat temin ettiğine, ağabeyi ...'a gayrı resmi ödeme yapıldığına, şirket yönetimini bu şahsa devrettiğine ilişkin delil bulunmadığı, şirket defter ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, 2013 ve 2014 yılı genel kurul toplantıları yapılmamış ise de bu hususun tek başına müdürün azli gerekçesi olamayacağı, davacının da şirket genel kurulunun toplanmasını talep edebileceği, davacının bilgi alma hakkının yasa ve anasözleşmeye aykırı olarak engellendiğine ilişkin delil bulunmadığı, davacının bu konuda özel denetçi atanmasını talep edebileceği anlaşılmakla, davacı iddialarını ispatlayamadığından ve TTK'nun 630. Maddesinde öngörülen şirket müdürünün özen ve bağlılık yükümü ile diğer kanunlardan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini ağır bir şekilde ihlal ettiği veya şirketin iyi yönetimi için gerekli yeteneği kaybettiği yolunda haklı nedenlerin varlığı ispatlanamadığı** gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir." 

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi   2016/12858 E.  ,  2018/4217 K.;**
"Mahkemece, yazılı şekilde, anılan hususlar gözetilmeden ve davacı tarafından dayanılan deliller toplanmadan ve hiçbir gerekçe belirtilmeden sadece şirketin amacına uygun ve iyi yönetildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, dosya kapsamından, davalı şirketin 2015 yılı ticari defterlerinin tutulmadığı, davalı şirket müdürü ve davalı şirketin diğer ortaklarının, davalı şirket ile aynı işi yapan dava dışı ...Tic. Ltd. Şti.’ye 2015 yılında ortak oldukları, davalı şirketin faaliyet gösterdiği golf tesislerinin kira kontratlarının feshedilerek tesislerin ...Tic. Ltd. Şti. tarafından kiralandığı, daha sonra davalı şirketin malzemelerinin dava dışı ...Tic. Ltd. Şti. ve dava dışı birçok şirkete satıldığı ve satışa yönelik faturaların dosyaya ibraz edildiği, **ayrıca davalı şirket aleyhine icra takipleri yapıldığı ve haciz işlemleri uygulandığı, şirket borçlarının özellikle ödenmediği, davalı şirketin 2015 yılı ticari defterleri tutulmadığı için bu hususların bilirkişi raporunda göz ardı edildiği  anlaşılmaktadır**. Bu itibarla, mahkemece, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların ispatlandığı ve davalı şirket müdürünün azli yönünden haklı sebeplerin oluştuğu gözetilerek, davalı şirket müdürünün haklı nedenle azline ve davalı şirkete kayyım atanmasına karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir."

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi    2015/10727 E.  ,  2016/5563 K.;**
"Davacı azil sebepleri arasında davalının herhangi bir ortaklar kurulu kararı olmaksızın müdürlük ücretini arttırdığı iddiasına da yer vermiştir. Kural olarak müdür ücreti ortaklar kurulunca usulünce alınmış bir kararla arttırılabilir. Dosya içeriğinden davalının bu yönde alınmış bir ortaklar kurulu kararı bulunmaksızın 3.500 TL olan brüt müdürlük ücretini 5.000 TL brüt ücret olarak arttırdığı anlaşılmaktadır. **Hal böyle olduğu halde mahkemece, şirketin faaliyet hacmi ve özvarlığı nazara alınarak ortaklar kurulu kararı olmaksızın şirket müdürünün maaşını arttırmasının yasa, sözleşme ve iyiniyet kurallarına aykırılık taşımadığı gerekçesi yerinde görülmemiştir.** Ayrıca davacı, davalının sigortasız işçi çalıştırdığını, bu nedenle şirkete idari yaptırım uygulandığını ve şirket aleyhine dava açıldığını ileri sürmüştür. Bu durumda mahkemece, ilgili dosyaların celbedilerek ileri sürülen bu hususun şirketi zarara uğratıp uğratmadığı, bu eylemin yöneticilikten azil bakımından haklı sebep sayılıp sayılmayacağının değerlendirilmesi gerekirken bu iddia yönünden herhangi bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde hüküm tesisi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir."


Kısaca değinmek istediğimiz bir diğer husus ise azil talebi ile birlikte ihtiyati tedbir kapsamında kayyım talep edilmesine ilişkindir. Gecikmesinde tehlike bulunan hâllerde mahkeme, temsil yetkisini bir kayyıma verebilir. Kayyımın atanmasını, görev ve yetkilerini mahkeme resen tescil ve ilan ettirir. Ayrıca TTK m. 630/4 uyarınca görevden alınan yöneticinin tazminat haklarının saklı olduğunu belirtmek gerekir.

Sonuç itibariyle her limited şirket ortağı haklı sebebe dayanarak "Limited Şirket Müdürünün Azli” talepli dava açabilir. Şirket yöneticisinin azli için gerekli haklı sebepleri bulunduğunu iddia eden şirket ortakları  iddiasını ispatlamakla mükelleftir. Yargıtay bazı kararlarında şirket müdürünün yalnızca  ticari defter kapanış tasdikini notere yaptırmamış olmasını azil sebebi olarak görmez iken yukarıda örnek kararlarda görülebileceği üzere ticari defterlerin tutulmaması ve şirket borçlarının özellikle ödenmemesi gibi hususlar bir araya gelince haklı nedenin var olduğuna kanaat getirmiştir. Görülmektedir ki  haklı sebep olarak gösterilen iddiaların somut olay çerçevesinde değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Yukarıda açıkladığımız tüm bilgiler işbu davaya ilişkin oldukça genel bilgiler olup konunun başkaca birçok ayrıntısı mevcuttur. Somut olayın tüm özellikleri gözetilerek göre değerlendirme amacıyla uzman kişilere danışmanızı öneririz.

Mutlu ve huzurlu günler dileriz. 
Dip Not: 
Yukarıda yer alan Yargıtay kararlarına  
https://karararama.yargitay.gov.tr/
aracılığıyla ulaşılmıştır.

Müdür yahut müdürlerin azli için bir diğer yöntem ise mahkeme yoluna başvurmaktır. Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 2. Fıkrası "Her ortak, haklı sebeplerin varlığında, yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir." şeklindedir. İşbu kanun maddesi ile görülmektedir ki şirket ortaklarından herhangi biri mahkemeye başvurarak şirket müdürünün azledilmesini yahut görev ve yetkilerinin kısıtlanmasını isteyebilmektedir. 

LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRLERİNİN MAHKEME YOLUYLA AZLİ 

Av. Fatma Nurşan Ofluoğlu

instagram

Günlük hayatımızın her yerinde olan ve buna rağmen tam olarak ne olduğunu çoğumuzun tam olarak bilmediği bir kavram; marka.

Aslında markanın ürün tanıtmak ve bir ürünü diğerinden ayırmak için kullanıldığını biliniyor. Gerçekten de markanın ana amacı farklı iki kişinin ürettiği ürünlerinin ya da hizmetlerinin birbirinden ayrılmasını sağlamaktır. Peki markanın tam olarak bilmediğimiz yönleri nelerdir? Marka ne gibi haklar ve ayrıcalıklar sağlar? Tüm bunlar bu ve gelecek yazılarımızda incelenecektir. 

Öncelikle belirtmek gerekir ki markalaşma, gerçek ve tüzel kişilerce kurulan işletmelere ekonomik ve hukuksal açıdan çok büyük faydalar sağlar. Bunun yanında tüketicilerin de güvenle ve kendi ihtiyaçlarına göre tüketim yapmasını kolaylaştırır.

Bugün kıyafet, ayakkabı, yiyecek alırken ya da bir dil kursu alırken mal ve hizmetlerin kaliteli, sağlıklı ve en nihayetinde verilen ücretin karşılığının alınabileceği şeyler olmasına dikkat edilmektedir. Piyasada binlerce hatta milyonlarca muadil olduğunda her bir ürünü alıp tek tek denemek mümkün ya da ekonomik olmadığından bu ürünleri üreten belli başlı markalardan alış veriş yapılmaktadır. Bu durum tüketim alışkanlıklarına yansımaktadır. Telefonlardan, çoraba kadar alınan her ürünün her alındığında kategorisindeki en iyisi olduğundan emin olmak için de o ürünü üreten belli bir markaya güvenilmektedir. Markanın hikayesi, geçmişi daha önce yapmış olduğu geliştirmeler, tüketici ile iletişimleri gibi faktörler tüketicileri bu markalara çekmektedir.  

Bu durumda akla gelen sorulardan bazıları, “Marka nasıl oluşturulur ve bir üreticiye bu kadar fayda sağlayan bu değer hukuken nasıl korunur?” olmaktadır. Türk hukukunda marka hakkında bilgi edindiğimiz ana kaynak 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK)’dur. Markanın tanımı şu şekilde yapılmıştır: “_Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir._”

Tanımdan da anlaşıldığı gibi marka, farklı gerçek ya da özel kişilerin mal ve hizmetlerini birbirinden ayırır. tescilli markanın kapsadığı mal ve hizmetler neler olduğunu ve sahibinin marka üzerindeki hakkının kapsamını da açıklar.
Herhangi bir gerçek ya da tüzel kişinin marka hakkını kullanması için, Türkiye sınırlarında  TÜRKPATENT tarafından tutulan sicile markasını tescil ettirmesi gerekmektedir. Zira marka hakkı tescille koruma kazanır. Ancak burada değinmek gerekir ki belli şartları taşıması koşulu ile tescilsiz olarak kullanılan markalar da Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alan haklardan yararlanabilmektedir. Bu şartlara dair açıklamalar gelecek yazılarımızda yer alacaktır.

Markanın tescil edilebileceği ürün ya da hizmetler belirli sınıflara ayrılmıştır. Örneğin kişinin yaptığı faaliyet kreş işletmesi ise markasını 43. Sınıfta tescil ettirmesi gerekmektedir. Bunun gibi yiyecek-içecek, tekstil, danışmanlık hizmetleri, radyo televizyon hizmetleri gibi bir çok mal ve hizmeti içeren 45 farklı sınıf bulunmaktadır. Aynı anda birden çok sınıf üzerinde tek bir marka başvurusu yapılabilmektedir. Ancak sektöre özgü ve yapılan işi kapsayan tüm alanlarda marka tescil edilmesi marka hakkının kullanılması ve korunması açısından çok daha etkili olacaktır.

Markayı oluşturan işaret, yalnızca sözcüklerden ya da belirli isimlerden oluşmak zorunda değildir. Günlük hayatımızda karşımıza çıkan bir çok marka sözcüklerden oluşsa da çok farklı marka çeşidi bulunmaktadır. Bunlara verilecek çok bilinen örneklerden biri Milka morudur. Milka logosunda ve ayrıca ambalajlarında yer alan mor rengini aynı zamanda marka olarak da tescil ettirmiştir. Bunun yanında sayılar, isimler, sesler ve hatta markanın ambalajı marka olarak tescil edilebilmektedir. Bu marka çeşitlerinin her biri kendine özgü tescil şartları taşımakla birlikte marka sicilinde gösterilebilir olmak tamamının ortak noktasını oluşturmaktadır.

Bir işaretin marka olarak tescil edilebilmesi için kanunumuzca belli başlı şartlar kabul edilmiştir. SMK bu şartları 4, 5 ve 6. Maddelerinde açıkça belirtmiş bulunmaktadır. Yazımızın başında madde 4’e yer verilmişti. Madde kapsamında ayırt edici niteliğe sahip, markanın konusunu açık bir şekilde anlatabilecek ve sicilde gösterilebilecek işaretlerin marka olabileceğine yer verilmiştir.  

Madde metninde yer alan ayırt edicilik, markayı oluşturan işaretin orta düzeyde bir tüketici tarafından diğer markadan farklı olduğunun anlaşılabilmesidir. Burada her iki markanın aynı, benzer ya da aynı firmaya ait olduğu kanısı oluşursa markanın ayırt ediciliğe sahip olmadığından bahsedilebilecektir. 

Markanın konusunun anlaşılabilir olması ise markanın hangi sınıfta ve hangi ürün ya da hizmet için alındığının açık bir şekilde anlaşılabilmesinin gerektiği açıklanmıştır. Yine sicilde gösterilebilir olmaktan kasıt, sicilde o markaya dair renk, ses, sözcük, isim gibi işaretlerin net olarak gösterilebilir olması ve markaya ait işaretin tartışmasız bir şekilde algılanabilmesidir. Örneğin ses markasını sicile tescil ettirmek için ses kaydının yanında ses kaydına ait notaların bir kağıda geçirilmesi veya ses dalgalarının diyagramının da teslim edilmesi gerekmektedir.

Marka tescili için aranan diğer şartların düzenlendiği ve marka tescilinde mutlak ve nispi ret nedenlerinin sayıldığı 5. ve 6. maddelerin incelemesine daha ayrıntılı bir şekilde bu serinin diğer yazılarında yer verilecektir. 

Markanın sahibine sunduğu haklar ve ayrıcalıklar SMK madde 7’de yer almaktadır. “_…Marka sahibinin, izinsiz olarak yapılması hâlinde, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep etme hakkı vardır: a) Tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanılması. b) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması. c) Aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde olmasına bakılmaksızın, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle markanın itibarından haksız bir yarar elde edecek veya itibarına zarar verecek veya ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanılması…_” 

Bu maddeye bakıldığında tescilli marka ile aynı, benzer ya da karıştırılma ihtimali olan aynı mal ve hizmetlerde kullanılacak işaretlerin kullanılması halinde marka sahibi bu kullanımları önleyerek kendi markasını koruyabilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken husus tanınmış markaların sağladığı korumanın diğer markalara oranla çok daha yüksek olduğudur. Tanınmış markalar TÜRKPATENT tarafından ayrı bir sicilde tutulmakla birlikte markanın ülke ve dünya çapında insanlarca hangi oranda tanındığı ile de belirlenir. Tanınmış markaların aynısı benzeri ya da karıştırılma ihtimali olan bir işaret kullanımı durumunda, mal ve hizmetlerin aynı olup olmaması fark etmeyecek tüm kullanımlar tanınmış markanın sahibi tarafından bertaraf edilebilecektir. 

Markaların korunmasına dair haklar bunlarla sınırlı olmayıp gelecek yazılarımızda daha detaylı bir şekilde incelenecektir.

Son olarak söylemek gerekmektedir ki bu yazıda markaya dair genel bir açıklamaya yer verilmiştir. Markaların tescili ve korunması hakkında bilgi sahibi olmak için alanında uzman kişilerden danışma ve yardım alınması gerekmektedir.




6769 numaralı Sınai Mülkiyet Kanunu çerçevesinde marka tanımı, marka çeşitleri, marka sahibinin hakları ve markalaşmanın önemi içerikli serinin ilk yazısı.

Makalelerimiz

KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI HESABI

TEK EVİN HACZİ MÜMKÜN MÜDÜR?

GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU VE KİŞİSEL VERİ DANIŞMANLIĞI

LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRLERİNİN MAHKEME YOLUYLA AZLİ

Marka Nedir?