KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI HESABI
İŞÇİ HER NE KADAR DİLEKÇESİNDE ASIL ÜCRETE EK OLARAK ALDIĞI İLAVE ÖDEMELERDEN BAHSETMEMİŞ VE TALEPTE BULUNMAMIŞSA DA DAVA DİLEKÇESİNDE İŞ YERİ KAYITLARINA DAYANDIĞINDAN VE BORDROLARINDA İLAVE ÖDEMELER YAPILDIĞI ANLAŞILDIĞINDAN KIDEM VE İHBAR TAZMİNATININ İLAVE ÖDEMELER DİKKATE ALINARAK HESAPLANMASI GEREKİR.
Kıdem ve ihbar tazminatı hesabı, işçinin son ücreti üzerinden yapılır. Son ücret üzerinden yapılan hesapta ise giydirilmiş ücret esas alınır. Giydirilmiş ücretten kasıt, işçinin asıl ücretinin yanında sürekli ve düzenli şekilde aldığı; yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, ikramiyeler ve primler gibi ilave ödemelerin hesaba katılması ile oluşan ücrettir. Şayet işçi, düzenli ve sürekli şekilde bahsi geçen şekilde ek ödemeler almıyor ise bu durumda kıdem ve ihbar tazminatları brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır. Yargılamada asıl ücrete ilave ödemeler aldığını ise işçinin ispat etmesi gerekmektedir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi'nin 2016/2738 E. , 2019/2216 K. Sayılı kararında ise özetle:
1- Davacı işçi, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı talebinde bulunmuştur.
2- Mahkeme ise tazminat taleplerinin kabulü ile işçi yan dava dilekçesinde ilave ödemelere yönelik iddia ve talepte bulunmadığından, kıdem ve ihbar tazminatı hesabı çıplak ücret üzerinden yani yemek- yol vb. yardımlar dikkate alınmadan brüt ücret üzerinden yapılmıştır.
3- İşbu sebeple yargıtay, işçi her ne kadar dilekçesinde asıl ücretine ek olarak aldığı ilave ücretlerden bahsetmemiş ve talepte bulunmamışsa da, dilekçesinde iş yeri kayıtlarına dayanmış olduğundan ve işçinin bordrolarında yol, yemek ücreti ile prim ödemesi gibi aylık ücrete ilave ödemelerin olduğu görüldüğünden asıl ücrete ek olarak yapıldığı anlaşılan bu ödemelerin dikkate alınmadan hesaplama yapıldığı gerekçesi ise ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur. İlgili yargıtay kararı aşağıda yer almıştır.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2016/2738 E. , 2019/2216 K. "İçtihat Metni" MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 19.03.2008-24.09.2012 tarihleri arasında en son şirket sorumlusu olarak çalışmış olduğunu, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Savunmasının Özeti: Davalı vekili, davacının şirket kurallarına aykırı davranmış olduğundan iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, işveren tarafından yapılan feshin haksız olduğu kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Temyiz: Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2-Taraflar arasında giydirilmiş ücretin hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kural olarak ücretin miktarı ve ekleri gibi konularda ispat yükü işçidedir. Giydirilmiş ücretin tespitinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler dikkate alınır.
Somut olayda, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının dava dilekçesinde başkaca ücrete yönelik iddia ve talebi olmadığından çıplak ücret üzerinden kıdem ve ihbar tazminatı hesaplanmış ise de davacı iş yeri kayıtlarına dayamış olup dosyaya ibraz edilen ücret bordrolarında yol, yemek ücreti ile prim ödemesi gibi aylık ücrete ilave ödemelerin olduğu görüldüğünden kıdem ve ihbar tazminatına esas giydirilmiş ücret belirlenirken ücret bordrolarında gözüken ve asıl ücrete ek olarak yapıldığı anlaşılan bu ödemelerin dikkate alınması gerekirken hatalı gerekçe ile çıplak ücret üzerinden hesaplamaların yapılması bozma sebebidir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 04.02.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.
Mutlu ve huzurlu günler dileriz.
Dip Not: Yukarıda yer alan Yargıtay kararlarına Yargıtay aracılığıyla ulaşılmıştır.