İnsanoğlu zamanın başından beri hayatını kolaylaştırmak için yeni teknikler aramış ve icatlar üretmiştir. Avcı ve toplayıcılar, kendilerini savunmak, avlanmak ve barınmak kısaca hayatta kalmak için yeni silah ve yöntemler bulmuşlardır. 

Zaman ilerledikçe yapılan yeni icatlar ve incelemeler sonrası insanlığın biriken bilgileri ile daha ileri seviyelerde icatlar yapılmıştır. Tarım ve hayvancılık yapan insanlar aynı zamanda genetik çalışmalar da yapmış ve ortaya yeni bitki türleri ile hayvan türleri çıkarmışlardır. Ayrıca tarım ve hayvancılıktan daha çok verim elde etmek amacı ile eski bilgilerinden yola çıkarak yeni yöntemler bulan insanoğlu, her yeni ve uygulanabilen fikir ve icat ile hayatını biraz daha kolaylaştırmış verimi biraz daha artırmıştır.

İnsanlığın daha yakın tarihine gelindiğinde ise, buhar enerjisi ve makineleşme sonucu ortaya çıkan yeni dönem, sanayi devrimi ile ateşlenmiş ve günümüz teknolojilerine kapıları aralamıştır. 

İşte zamanla daha önce insanlığın hayatını kolaylaştırmak, toplu bilgi havuzuna ekleme yapmak yahut kişisel şanı, serveti ve yaşama süresini artırmak için yapılanmakta olan icatlar ve bu icatların çoğu zaman isimsiz mucitleri yerini devlet ve hukuk korumasına bırakmıştır. 

Antik yunan zamanında insanların hayatını kolaylaştırdıkları için ödüllendirilen mucitler sistemi giderek yerini, teknolojinin önemini ve getirisini kavrayan devletlere ve onlarım ülkelerine mucit çekme yarışmasına bırakmıştır. 14. yüzyıl başlangıcında çeşitli Avrupa kıtası devletleri mucitlere tanıdıkları imtiyazlarla onları ülkelerine çekmeye çalışmış ve bu gelişmeler 15. yüzyılda 
Venedik’te ilk patent kanunu düzenlemeleri ile sonuçlanmıştır.

Venedik’in bu düzenlemesini İngiltere takip etmiş ve kısa bir sürede patent koruması uygulamaları yaygın hale gelmiştir. 

Peki patent nedir? Nasıl bir koruma sağlar? Patent korumasına dahil olmanın şartları nelerdir? Gündelik hayatta patent konusunda doğru bildiğimiz yanlışlar nelerdir? Patent belgesi alma süreci nasıl işler? Bloğumuzda yer alan patent serimizde tüm bu soruları ve daha fazlasını yanıtlamaya çalışacağız.

Serimizin ilk zinciri olan bu yazımızda patentin kısaca ne olduğunu anlatmakla başlayalım. Patentin sözlük anlamı “bilimsel ve teknik bir buluşun ya da böyle bir buluşu uygulama alanında kullanma hakkının kime ait olduğunu gösteren resmi belge” şeklindedir. 

Patent her şeyden önce insan zekası, düşüncesi ve emeğinin bir ürünü olduğundan bir fikri haktır. Patent hakkı düşüncesi oluşturulurken, patentlenen icat ya da tekniğin getirmiş olduğu bilgi ve teknolojiden bütün insanlığın yararlanması ve mucidin bireysel yararı olarak özetlenebilecek iki yararın dengesi kurulmaya çalışılmıştır. 

Toplumsal ve bireysel bu iki yarar birbiri ile oldukça çetin bir çatışma içerisindedir. Burada kanun koyucular toplum için gerekli bilgilerin tek bir kişinin elinde uzun bir süre kalmasını ve bir monopol piyasa oluşmasını engellemeye çalışmışlardır. 

Örneğin telefon 20 yıllık patent koruması yerine sürekli yenilenebilir olan marka koruması benzeri bir şekilde korunsa; bu teknoloji başka kimse tarafından kullanılamaz, sadece tek bir elden, oldukça yüksek fiyatlara üstelikte satıcının keyfine göre satılırdı. Öteki yandan telefona dair teknoloji açıklanmayacağından ya da telefon icadının yeniden üretilmesi yasak olacağından bu buluşu geliştirmek isteyen olmayacaktır. Durum bu olsa idi belki de iki yüz yıl daha yalnızca kablolu telefon kullanabilecek ve cep telefonu gibi bir icatla asla tanışamayacaktık.

Örneğimizde görüldüğü üzere patent hakkının uzun süre korunması, topluma ve insanlığın bilgi hazinesine ayrıca teknolojik gelişmelere çok büyük negatif etkiler getirecektir. Bir yandan mucidin herhangi icadından yarar elde edemeyeceği ve hiçbir koruma alamayacağı bir dünya düşünelim. İnsanların kar veya haklar elde edemeyeceği bir durumda emek ve para harcayarak herhangi bir gelişmeye katkı sağlamak istemeyeceğini ve teknolojik gelişmenin bu durumda da yavaşlayacağını kolayca öngörebiliriz. 

Türk hukukunda patent hakkı, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK) Dördüncü Kitap’ta düzenlenmiştir. Kanunumuz, bir patent tanımlaması yapmamıştır. Bunun yerine, 82. maddenin ilk fıkrasında patentlenebilik şartlarına değinmiş ardından ise patentlenebilir olma sınırlarını çizmiştir.

Patent, teknolojinin her alanında yapılan, yeni olan sanayiye uygulanabilen ve buluş basamağına sahip icat ya da tekniğin yetkili kurumca verilen belge ile koruma altına alınmasıdır. Türkiye’de patent belgesi vermeye yetkili kurum Türk Patent ve Marka Kurumudur (TÜRKPATENT). Patent belgesi sahibine, patentlenen icat ya da teknik üzerine çeşitli haklar verir. 

Gerçekten patent hakkı sahibine; patentlenen buluşu ya da tekniği üretme, sergileme, ticari olarak kullanma, lisanslama, satma, yurtdışına çıkarma ve yurtdışında ticari olarak kullanma hakları vermektedir. Bunun yanında patent sahibi patentlenmiş buluşun ya da tekniğin izinsiz olarak; kullanılması, üretilmesi, sergilenmesi, buluş üzerinden ticari olarak gelir elde edilmesi, yurtdışına çıkarılması gibi üçüncü kişilerce yapılan fiilleri önleme, durdurma ve tazmin edilme haklarına sahiptir.

Patent hakkı; telif hakları, marka ve coğrafi işaretlerden farklı olarak kısa süreli olarak sağlanan bir haktır. Mucidin icadı ya da tekniği üzerindeki patent hakkı çoğu hukuk düzeninde başvurudan itibaren 20 yıl olarak kabul edilmektedir. 20 yıl bittiğinde ise bu süre tekrar uzatılamayacak, patent hakkı ile korunan bilgiler insanlığın kullanması için halka açık hale getirilecektir.

Bir patent hakkından bahsedilebilmesi için öncelikle bir icadın varlığı gerekmektedir. Yazımızın başında insanların zamanın başından beri icat yaptığından bahsettik. Dolayısıyla rahatlıkla söyleyebiliriz ki bıçak, kazma, kürek, kurşun kalem, peçete, kaşık gibi günlük olarak sürekli kullandığımız ve görmeye çok alıştığımız bu eşyaların hepsi birer insan icadıdır. Sayılan eşyaların yapıldığı dönemde patent kanunları bulunsaydı hepsi ayrı bir patent korumasına konu olabileceklerdi. 

Günümüzde bir icat yapmak ve teknik bulmak bunların da patentlenebilmesi için üç veya beş yıl sürebilecek uzunca ve görece pahalı bir süreç gerekmektedir.

Mucit ve patent hakkı sahibi arasındaki farklar, buluş kabul edilme şartları, patentlenebilirlik, patent belgesi almak için gereken şartlar gibi konular serimizin gelecek yazılarında ele alınacaktır. Bu konulara ilgi duyuyorsanız edinimhukuk.com’u takipte kalmalısınız.

Son olarak söylemek gerekmektedir ki bu yazıda patent hakkına dair genel bir açıklamaya yer verilmiştir. Patent hakkında bilgi sahibi olmak için alanında uzman kişilerden danışma ve yardım alınması gerekmektedir.





Patent her şeyden önce insan zekası, düşüncesi ve emeğinin bir ürünü olduğundan bir fikri haktır.

PATENT NEDİR?

Av. Pakize Yıldırım

linkedin

email

Önceki yazımızda markanın ne olduğuna değindik. Bu yazımızda ise marka tescilinde mutlak ret nedenlerini ele alacağız. 

Markanın sunmuş olduğu koruma haklarının kullanılabilmesi için markanın tescil edilmesi gerektiğinden* daha önce de bahsetmiştik. Markanın tescili hususu Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK) kapsamında düzenlenmiştir. Ancak SMK, hangi markaların tescil edilebileceğini düzenlemek yerine hangi markaların tescil edilemeyeceğini düzenleyerek tescil edilebilecek işaretlerin sınırlarını geniş tutmuştur.

SMK, hangi durumlarda markanın tescil edilemeyeceğini mutlak ve nispi ret nedenleri olmak üzere ikiye ayırmıştır. Bu ayrım başlıca markanın tesciline itiraz edebilecek olan otoritelerin ayrımından gelmektedir. 

Başka bir deyişle mutlak ret nedenlerinden birine bile sahip olan bir başvuru, TÜRKPATENT tarafından tescil edilemez olarak değerlendirilecek ve marka olarak tescil edilmeyecektir. Ola ki TÜRKPATENT değerlendirme aşamasında mutlak ret nedenini gözden kaçırdı ve marka tescil edildi ise bu markanın tesciline herkes itiraz edebilecektir. Ancak bir marka nispi ret nedenlerinden birini taşıyorsa, marka tesciline ancak ilgili kişiler itiraz edebilecektir. Nispi ret nedenlerine ilişkin yazılarımız için bloğumuzu takipte kalınız.

Mutlak ret nedenleri, SMK madde 5 ile düzenlenmiştir. Madde ilk olarak, önceki yazımızda detayları ile incelemiş olduğumuz markanın temel özelliklerinin düzenlendiği dördüncü maddeye dikkat çekmiştir. Madde dört kapsamında marka sayılamayacak işaretler marka olarak tescil edilemez. [Madde dört hakkında bilgi almak için önceki yazımızı ziyaret edebilirsiniz.](https://www.edinimhukuk.com/blog/post/marka-nedir#)

Bir diğer kriterimiz ayırt ediciliğe sahip olmayan işaretlerdir. Ayırt edicilik kıstası SMK kapsamında ilk defa madde 4 kapsamında düzenlenmiştir. Marka hususunda SMK ve kanunun yönetmeliğinde oldukça geniş yer tutan ayırt edicilik unsuru, kanunumuzca tanımlanmış değildir. 

Madde 5 bağlamında verilen ayırt edicilik aslen maddenin geri kalanında verilmiş olan bentleri de içine almaktadır. Zira ayırt ediciliğe sahip olmayan işaretler markanın tescilinin istendiği sektörde terim olarak kullanılan adlar ya da cins adları olabilir. Yine günlük olarak kullanılan ve halk açısından herhangi bir ayırt ediciliğe haiz olmayan bu sebeple marka olarak tescil edildiğinde diğer kullanıcılar açısından sürekli sorun yaratacak adlar ayırt ediciliğe sahip olmayan adlar olarak sayılabilir.

Burada kanun koyucu, tek bir kişi tarafın örneğin “kaşık” markasının tescil edilmesini uygun bulmamıştır. Bunun en büyük sebebi marka hakkı sahibinin gelecekte “kaşık” adını kullanacak herkese karşı marka hakkını öne sürerek bu hakkı suiistimal edebileceği ihtimalidir. Aynı durum cins ve terim adlarında da geçerlidir. 

SMK madde 5, sonraki bentlerinde ayırt edicilik faktörüne dair spesifik alanlarda marka olarak tescil edilemeyecek adlara yer vermektedir. 

Maddenin (c ) bendi şu şekildedir: “_Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler._” Bu madde kapsamında sayılan özellikle kalite ve coğrafi kaynak belirten adlar, halk arasında yanlış bir kalite beklentisi yaratabileceği ve bu vesile ile halkı yanıltabileceği düşüncesi ile kanun koyucu tarafından marka olarak tescil edilemeyecek adlardan sayılmıştır.

Maddenin (ç) bendi, aynı mal ve hizmetler açısından kurum nezdinde marka tescili olan adlar ile aynı yahut bu adlara ayırt edilemeyecek kadar benzer adların tescil edilemeyeceğini düzenler. Örneğin, bir kıyafet markası olan “Cherry” adı TÜRKPATENT nezdinde önceki bir tarihte tescil edilmiş ve koruması devam ediyorsa, “Chery” şeklinde bu ada ayırt edilemeyecek kadar benzer bir ad kıyafet markası olarak tescil edilemeyecektir.

Maddenin (d) bendi ile (c ) bendi oldukça benzerdir. (d) bendi metni şu şekildedir: “_Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler._” Madde kapsamında tekraren herkes tarafından kullanılan ve gerçekten bir ayırt ediciliğe sahip olmayan adlardan bahsedilmektedir. Örneğin yalnızca “Avukat”, “Doktor” ya da “Tıp” şeklinde bir marka tescil edilemeyecektir.

Maddenin (e) bendi “_Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler._” şeklindedir. Markanın vermiş olduğu korumadan yararlanmak her üreticinin hakkıdır. Aynı malı aynı şekilde üretmek zorunda olan diğer firmaların, tek bir firmanın önceki tarihli markası sebebi ile ürünlerini üretememeleri piyasada tek el yaratacağından kanun koyucu bu tür işaretlerin marka olarak tescilini yasaklamıştır.

Daha önce (c  ) bendini açıklarken bazı işaretlerin halkı kalite ve coğrafi kaynaklar açısından yanıltacağını ve bu sebeple marka olarak tescil edilemeyeceğini belirtmiştik. Kanun, madde 5’in (f) bendinde bu hususa daha açık ve tartışmaya yer bırakmayacak bir şekilde yer vermiş bulunmaktadır. “_Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler._” şeklinde düzenlenen (f) bendi, bu adların marka olarak tescil edilemeyeceğini net olarak belirtmiştir.

SMK madde 5, (g) ve (ğ) maddelerinde 20.03.1983 tarihinde Sınai Hakların Korunması Hususunda imzalanan Paris Sözleşmesi’nin 6. maddesine atıf yapmaktadır. Paris Sözleşmesinin 2. Mükerrer 6. Maddesi metni aşağıdaki gibidir.

“_**Markalar:** Devlet Amblemleri, Resmi Ayar Damgaları ve Devletlerarası Teşkilatların Amblemleri ile ilgili Yasaklar_

_(a) Birlik ülkelerine ait armaların, bayrakların ve diğer Devlet amblemlerinin, ve bu ülkelere kabul edilmiş olan resmi kontrol ve teminatı belirten resmi işaretler ve ayar damgalarının ve hanedan armacılığı bakımından taklitlerinin ticari markalar veya markların bir unsuru olarak yetkili makamlardan izin almaksızın kullanılması uygun önlemlerle yasaklamak ve tescili reddetmek ya da geçersiz kılmak hususlarında, Birlik ülkeleri mutabık kalmışlardır._

_(b) Yukarıdaki (a) bendinde belirtilen hükümler, korunmaları için tesis edilmiş olan yürürlükteki uluslararası sözleşmelere konu olan armalar, bayraklar, diğer amblemler, kısaltılmış kelimeler vs. dışında, Birlik ülkelerinden birinin veya daha fazlasının üye olduğu Devletlerarası Uluslararası Teşkilatların armaları, bayrakları, diğer amblemleri ve isimleri vs. için de aynı derecede geçerli olacaktır._ 

_(c ) Hiç bir Birlik ülkesi, bu Sözleşmenin o ülkede yürürlüğe girmesinden önce iyi niyetle elde edilmiş hakların sahiplerinin aleyhine olacak bir şekilde yukarıdaki (b) bendinin hükümlerini uygulamaya zorunlu olmayacaktır. Birlik ülkeleri, yukarıdaki (a) bendinde sözü edilen kullanmanın veya tescilin kamuda ilgili teşkilatlarla arma, bayrak, amblem, kısaltma ve isimler arasında bir bağlantı olduğu fikrini uyandıracak veya bu kullanma veya tescilin kamuda kullanıcı ile teşkilat arasında bir bağ olduğu şeklinde yanlış bir düşünce uyandıracak mahiyette olmaması durumunda söz konusu hükümleri uygulamak zorunda olmayacaktır._”

Metinden de anlaşıldığı üzere üye ülkelerde, ülke ve uluslararası birliklerin bayrakları, armaları ve amblemleri marka olarak tescil edilemeyecektir. Madde 5 (ğ) bendi ise, yukarıda verilmiş madde içerisinde olmasa bile “_kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren_” işaretlerin de kanunumuzca marka olarak tescil edilemeyeceğini belirtmektedir.

Maddenin (h) bendinde dünya üzerinde bulunan herhangi bir dinin değer ve sembolleri içeren işaretlerin, (ı) bendinde ise kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı işaretlerin marka olarak tescil edilemeyeceğini açıklamaktadır. Kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı işaretler yasağı, bu değerler esasen zamana göre değişebileceğinden genel geçer yargılara hitap etmeli ve geniş kapsamlı bir şekilde değerlendirilmemelidir.

Madde metninde son olarak tescilli coğrafi işaretlerin marka olarak tescil edilemeyeceğine yer verilmektedir. Bunun sebebi de coğrafi işaretin işarete sahip ürünlerin kalitesi ve üretildiği yer hakkında insanlara bilgi vermesidir. Tescilli bir coğrafi işaretle aynı ada sahip bir marka şüphesiz ki tüketiciyi yanıltabilecektir. 

Marka tescili ve koruması konulu geçmiş ve gelecek yazılarımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz. Yazımızda mutlak ret nedenlerine ilişkin genel bir açıklamaya yer verilmiştir. Bu konu hakkında bilgi sahibi olmak için alanında uzman kişilerden danışma ve yardım alınması gerekmektedir.

(*) Tescilsiz marka koruması gelecek yazılarımızda açıklanacaktır.


SMK madde 5 kapsamında mutlak ret nedenlerinden birine bile sahip olan bir başvuru, TÜRKPATENT tarafından tescil edilemez olarak değerlendirilecektir.  Mutlak ret nedenleri ile Paris Sözleşmesi 2 mükerrer 6 madde metni ve açıklamaları.

MARKA TESCİLİNDE MUTLAK RET NEDENLERİ

**BAĞIMSIZ TEDBİR NAFAKASI**

Bu yazımızda boşanma davası sırasında hükmedilebilen bağımsız tedbir nafakasını incelenecek ardından Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından bu konuda verilmiş 2021 tarihli karara yer verilecektir.

Bağımsız tedbir nafakası 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun(TMK) 197. maddesinde  düzenlenmiştir. Madde metni şu şekildedir:

“_Eşlerden biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir._ 

_Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır._

_Eşlerden biri, haklı bir sebep olmaksızın diğerinin birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hâle gelmesi üzerine de yukarıdaki istemlerde bulunabilir._

_Eşlerin ergin olmayan çocukları varsa hâkim, ana ve baba ile çocuklar arasındaki ilişkileri düzenleyen hükümlere göre gereken önlemleri alır_”

Madde metninden de açıkça anlaşıldığı üzere bağımsız tedbir nafakası, birlikte yaşama ara verilmesi sebebi ile ayrı yaşamakta haklı olan eşe verilen bir nafaka türüdür. 

Bağımsız tedbir nafakası çoğu zaman TMK 169’da düzenlenen tedbir nafakası ile karıştırılsa da aynı değildir. Zira 169’da düzenlenen tedbir nafakası metninde “_barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına_” ibareleri yer almaktadır. Bu sebeple tedbir nafakasının sağlanması için ayrı kalan eşin maddi durumunun boşanma sebebi ile zora düşmesi gerekmektedir. 

Ancak aynı durum bağımsız tedbir nafakası için gerekli değildir. Ayrı yaşamakta haklı olan eş, birlikte yaşamaya ara verilmesi sebebi ile bağımsız tedbir nafakası talep eder. Bağımsız nafakanın talebi ve sağlanması için gerekli olan tek şart, **ayrı yaşamada haklılıktır.**

Ayrı yaşamada haklılık ise, TMK 197’nin ilk paragrafında, “_Eşlerden biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece…_” şeklinde tanımlanmıştır. Dolayısı ile boşanma davasında haklılık ile ayrı yaşamada haklılık aynı şey değildir. Zira boşanmada kusurlu olan taraf ayrı yaşamak konusunda haklı olabilir ve bağımsız nafaka talep edebilir. 

Bağımsız tedbir nafakası, aşağıda verilen 2021 tarihli Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı içerisinde net bir şekilde açıklanmaktadır.

Bu yazımızda bağımsız tedbir nafakası hakkında genel bir bilgilendirme yapılmıştır. Konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için alanında uzman kişilerden danışma ve yardım alınması gerekmektedir.

**YARGITAY**

**HUKUK GENEL KURULU(*)**

**Esas Numarası: 2017/2-2415**

**Karar Numarası: 2021/347**

**Karar Tarihi: 25.03.2021**

Taraflar arasındaki “bağımsız tedbir nafakası ve boşanma” davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda, İstanbul 8. Aile Mahkemesince verilen tedbir nafakasının ortak çocuk yararına kabulüne davacı kadın yönünden reddine; boşanma davasının da reddine ilişkin karar, taraf vekillerinin temyizi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.

Direnme kararı davacı-karşı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

**YARGILAMA SÜRECİ**

**Davacı-Karşı Davalı İstemi:**

Davacı-karşı davalı vekili 04.07.2012 tarihli dava dilekçesinde; tarafların 10.12.2005 tarihinde evlendiklerini, 2009 doğumlu K.. isimli bir çocuklarının dünyaya geldiğini, davalının doğumdan sonra birlik görevlerini yerine getirmediğini, evine ve çocuğuna bakmadığını, müvekkilinden uzaklaştığını, akşamları eve geç geldiğini, bazı akşamlar hiç gelmediğini, sadakat yükümlülüğüne aykırı davrandığını ileri sürerek müvekkili ve ortak çocuk yararına ayrı ayrı 4,000 TL olmak üzere toplamda 8.000 TL tedbir nafakası ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

**Davalı-Karşı Davacı İstemi:**

Davalı-karşı davacı 30.07.2012 tarihli karşı dava dilekçesinde; tarafların 10.12.2005 tarihinde evlendiklerini, her iki tarafın da ikinci evlilikleri olduğunu ve önceki evliliklerinden birer tane çocuklarının bulunduğunu, kadın eşin müvekkiline ekonomik anlamda baskı yaptığını, ilk eşinden olan oğlunu eve kabul etmediğini, bu nedenle küçük çocuğun psikolojik yönden etkilendiğini, pedagog yardımı almak zorunda kaldıklarını, davacının sürekli huzursuzluk verici davranışlarına devam ettiğini, iki ayrı kuyumcu şirketinde ortaklığının bulunduğunu, ekonomik anlamda çok iyi durumdu olduğunu, sık sık yurt dışı seyahatine katıldığını, tüm bunlara rağmen ailenin geçimine katkıda bulunmadığını, kadın eşin gelir elde etmesi ve ayrıca sahip olduğu mal varlıkları gözetildiğinde nafaka talep edemeyeceğini belirterek asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına, müvekkili yararına 20,000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

**Mahkeme Kararı:**

İstanbul 8. Aile Mahkemesinin 26.12.2013 tarihli ve 2012/480 E., 2013/858 K. sayılı kararı ile; evlilik birliği içerisinde erkek eşin; eşi ve çocukları ile ilgilenmeyerek güven sarsıcı davranışlarıyla tam kusurlu olduğu, kadın eşe ise yüklenebilecek kusurlu bir davranışın bulunmadığı gerekçesiyle **erkek eşin boşanma davasının reddine, kadın eş aleyhine açılan boşanma davasının niteliğinden kaynaklı 03.05.2013 tarihli celsede yararına hükmedilen aylık 500,00 TL tedbir nafakasının karar tarihi itibari ile sona erdirilmesine, kadın eşin bağımsız tedbir nafakası davasına yönelik yapılan yargılamada ise; kadın eşin her ne kadar ayrı yaşamakta haklı olduğu ispatlanmış ise de sabit ve düzenli gelirinin olması gerekçesiyle davacı-karşı davalının kendi adına talep etmiş olduğu TMK’nın 197. maddesine dayalı bağımsız tedbir nafakası talebinin reddine, ortak çocuk yararına ise tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla aylık 2.500,00 TL tedbir nafakası ödenmesine karar verilmiştir.**

**Özel Daire Bozma Kararı:**

Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 28.09.2015 tarihli ve 2015/2707 E., 2015/16596 K. sayılı kararı ile;
"... Hüküm davacı-karşı davalı tarafından, karşı davanın ret gerekçesi, çocuk için hükmedilen nafakanın miktarı ve kendisinin nafaka talebinin reddi yönünden, davalı-karşı davacı tarafından ise, karşı boşanma davası, çocuk için hükmedilen nafakanın miktarı yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

•	Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davalı-karşı davacı(nın) tüm, davacı-karşı davalı(nın) ise, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.

•	 Yapılan soruşturma ve toplanan delillerden, davacı-karşı davalı (kadın) ayrı yaşamakta haklı olduğu anlaşılmaktadır. Birlikte yaşamaya ara verilmesinin haklı sebebe dayandığı mahkemece de kabul edilmiş, ancak **davacı-karşı davalı(nın) geliri mevcut olduğundan nafaka talebi reddedilmiştir.** **Kanun, birlikte yaşamaya ara verilmesinin haklı sebebe dayanması halinde, eşlerden birinin istemi üzerine, birinin diğerine yapacağı parasal katkıya ilişkin önlemlerin alınacağını öngörmektedir** (TMK. m. 197/2). **Bu hükümde, ayrı yaşamakta haklı olan eşin diğerinden parasal katkı isteyebilmesi için "gelirinin bulunmaması” unsuruna yer verilmemiştir. Dolayısıyla, davacı-karşı davalı(nın) gelirinin bulunması, Türk Medeni Kanununun 197'nci maddesine göre, lehine nafaka tayinine engel değildir. Bu eşin gelirinin bulunması, tayin olunacak nafakanın miktarını belirlemede nazara alınabilir. Davacı-karşı davalının ayrı yaşamakta haklı olduğu gerçekleştiğine göre, lehine uygun miktarda tedbir nafakası tayini gerekirken, isteğin reddi doğru bulunmamıştır,...**” gerekçesiyle karar oy çokluğuyla bozulmuştur.

**Direnme Kararı:**

İstanbul 8. Aile Mahkemesinin 15.03.2016 tarihli ve 2015/882 E., 2016/178 K. sayılı kararı ile bozma öncesi kararda yer alan gerekçenin yanında; bağımsız tedbir nafakası ve karşı boşanma davasına yönelik yapılan yargılamalara ilişkin kadın eşin bağımsız tedbir nafakası davasına yönelik bozma kararı verilmiş ise dava dilekçesinin üç numaralı bendinde **davacının çalışmaya başlayarak evin geçimine katkıda bulunduğu ve kişisel ihtiyaçlarını karşıladığının belirtildiği, iki adet kuyumculuk şirketinde hissesinin olduğu, çocuk yararına da tedbir nafakası aldığı gerekçesiyle yüksek miktarda geliri ve mal varlığı olan kadın eşin tedbir nafakası talebinin reddinin doğru olduğu belirtilerek direnme kararı verilmiştir.**

**Direnme Kararının Temyizi:**

Direnme kararı yasal süresi içinde davacı-karşı davalı vekilince temyiz edilmiştir.

**II. UYUŞMAZLIK**

Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davacı-karşı davalı kadın eşin ayrı yaşamada haklı olduğunu ispat etmesi karşısında, tarafların ekonomik ve sosyal durumları gözetilmeksizin, Türk Medeni Kanunu’nun 197. maddesi uyarınca açmış olduğu bağımsız tedbir nafakası davasında yararına uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.

**III. GEREKÇE**

Uyuşmazlığın çözümü bakımından ilgili yasal düzenleme ve kavramların açıklanmasında yarar görülmektedir.

Evlilik birliği hak ve yükümlülükler temeline dayalı olan bir hayat ortaklığı şeklinde tarif edilmekte olup, eşler evlilik birliği süresince eşit haklara sahip bulunurlar. Bunun doğal sonucu olarak eşlerden biri için hak olan diğer eş için yükümlülük oluşturur. Birliğin devamı süresince eşlerin birbirlerine karşı olan hak ve yükümlülükleri diğer bir ifadeyle evliliğin temel normu 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 185. maddesi ile düzenleme altına alınmıştır. **İşte evliliğin genel hükümleri kapsamında eşlerin kendi arasındaki ilişkilerden doğan hakların ihlali aynı zamanda boşanma davasının konusunu oluşturur.** TMK ile düzenleme altına alınan hükümler uyarınca eşler evlilik birliğinin kurulması ile birbirlerine karşı; birlikte yaşama, oturacakları konutu seçme, birliği yönetme, kadının önceki soyadını kullanma, birliği temsil ve son olarak meslek veya iş seçimi konularında hak ve yükümlülüklere sahip olurlar ve sahip oldukları bu hak ve yükümlülükleri birliğin sona erme anına kadar devam eder.

TMK’nın 185. maddesine göre “Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur. Eşler, bu birliğin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler. Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar", 186. maddesine göre de “Eşler oturacakları konutu birlikte seçerler. Birliği eşler beraberce yönetirler. Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar".

Eşler; varsa çocukları ile birlikte ortak konut kavramı ile açıklanan ve barınma amacı ile kullanmakta oldukları konut veya konutlarda birlikte yaşamak, birbirlerine sadık kalmak, yardımcı olmak ve birliğin giderlerine güçleri oranında katılmak zorundadırlar. Bu yükümlülüklerini haklı bir sebep olmaksızın yerine getirmekten kaçınan eşin hâkim müdahalesi ile yasal yaptırıma maruz kalacağı tartışmasızdır.

Bahsedilen yaptırımlardan biri de TMK’nın “**Birlikte yaşamaya ara verilmesi” başlıklı 197. maddesinde düzenleme altına alınmış,** maddede;

“_Eşlerden biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddi biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir._

_Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır._

_Eşlerden biri, haklı bir sebep olmaksızın diğerinin birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hale gelmesi üzerine de yukarıdaki istemlerde bulunabilir._

_Eşlerin ergin olmayan çocukları varsa hâkim, ana ve baba ile çocuklar arasındaki ilişkileri düzenleyen hükümlere göre gereken önlemleri alır_" hükmü öngörülmüştür.

Evlilik birliği kurulduktan sonra, birlik ilkesinin doğal sonucu olarak eşler karşılıklı anlayış, saygı, sevgi ve hoşgörü içinde birlikte yaşamak zorunda iseler de, anılan maddede bunun her zaman mümkün olmadığı gözetilerek ailenin korunmasına ilişkin önlemler düzenlenmiştir.

**Tedbir nafakası** 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre eşe iki şekilde verilmektedir. **Bunlardan ilki birlikte yaşamaya ara verilmesi sebebiyle eşe verilen bağımsız tedbir nafakası** (TMK m. 197) iken diğeri **boşanma veya ayrılık davası açılınca davanın devamı süresince geçici önlem olarak eşe verilen geçici tedbir (TMK m. 169) nafakasıdır.**

**Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa, eşlerden birinin haklı bir sebep olmaksızın birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hâle gelmesi üzerine hâkim; eşlerden birinin istemiyle, diğer eşe bir miktar parasal katkı yapmasına karar verir.** Uygulamada TMK’nın 197. hükmüne göre gerek eş ve gerekse ergin olmayan çocuklar için hâkim tarafından belirlenen **bu parasal katkıya _bağımsız tedbir nafakası_ denilmektedir.** Diğer bir deyişle; **birlikte yaşamaya ortak olmayan iradeyle ara verilmesi hâlinde, gerçekleşecek istem üzerine, hâkim tarafından yapılacak olan özel müdahalenin bir şekli düzenleme konusu yapılmıştır.**

Öte yandan, **eşin ayrı yaşamı için bağımsız tedbir nafakası ayrı yaşamada haklılık varsa verilebilir.** Bağımsız tedbir nafakası davasında **kural olarak tarafların kusur durumu ölçü olarak alınamaz**. Tedbir nafakası istenen eş kusursuz olsa bile, diğer koşullar gerçekleşmişse tedbir nafakası verilebilir. Başka bir anlatımla **_bağımsız_ tedbir nafakası davasında dikkate alınacak ölçü; tarafların kusur durumları değil, nafakayı talep eden eşin ayrı yaşamada haklı olup olmadığıdır.**

Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde somut olayda; tarafların 10.12.2005 tarihinde evlendikleri, bu evlilikten bir çocuklarının bulunduğu, taraflar arasındaki fiilî ayrılığın erkek eşin ortak konutu terk etmesi nedeniyle başladığı, kadın eşin bunun üzerine 04.07.2012 tarihinde eldeki bağımsız tedbir nafakası davasını açtığı, erkeğin ise asıl davaya karşı 30.07.2012 tarihinde boşanma talepli karşı dava açtığı, yerel mahkemece belirlenen ve Özel Dairenin onama kararıyla kesinleşen kusur durumuna göre erkek eşin eşi ve çocuklarıyla ilgilenmediği ayrıca güven sarsıcı davranışları nedeniyle tam kusurlu olduğu, bu nedenle açmış bulunduğu karşı boşanma davasının reddedildiği, tarafların hukuken hâlen evli oldukları anlaşılmaktadır. Buna göre; erkek eşin haklı bir sebebi olmaksızın, ortak konuttan ayrılarak, eşlerin varsa çocukları ile birlikte yaşamak, birbirlerine sadık kalmak, yardımcı olmak ve birliğin giderlerine güçleri oranında katılmak şeklinde düzenleme altına alınan yasal yükümlülüklerine aykırı davrandığı görülmektedir. Haklı bir sebep olmaksızın eşlerden birinin tek taraflı iradesi ile birlikte yaşamaya ara vermesi evliliğin genel hükümleri ile düzenleme altına alınan ve eşlerin birbirlerine karşı evlilik birliğinin kurulması ile üstlendikleri hak ve yükümlülükleri ortadan kaldırmaz. Dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde haklı bir sebep olmaksızın birlikte yaşamaktan kaçınan erkek eş karşısında, ayrı yaşamak zorunda kalan kadının, TMK’nın 197. maddesine göre eşine karşı birliğe parasal katkı isteme hakkı olduğu gözetilmeksizin bağımsız tedbir nafakası talebinin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

Her ne kadar mahkemece yüksek miktarda geliri ve mal varlığı olduğu gerekçesiyle kadın eşin tedbir nafakası talebinin reddine karar verilmiş ise de; TMK’nın 197. maddesinin evlilik birliğinin yüklediği hak ve yükümlüklere aykırı davranan eş hakkında hâkim müdahalesinin düzenlendiği özel bir hüküm olduğu, maddenin asıl amacının evlilik birliği devam eden eşler arasında birlikte yaşamaya ara verilmesi hâlinde haksız olan eşin haklı olan eşe karşı birlik yükümlülüklerini yerine getirmesinin sağlanmasını hedeflediği, açıklanan tüm bu sebeplerle tarafların ekonomik ve sosyal düzeylerinin, davanın kabulü noktasında değil ancak takdir edilecek nafakanın miktarında önem arz ettiği dikkate alınarak mahkemece kadın eş yararına uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesi gerekirken nafaka talebinin tümden reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında mahkemece verilen direnme kararının onanması gerektiği, direnme gerekçesinin isabetli olduğu görüşü ileri sürülmüş ise de, bu görüş Kurul çoğunluğunca yukarıda belirtilen nedenlerle benimsenmemiştir.

O hâlde, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

**IV. SONUÇ:**

Açıklanan nedenlerle;

Davacı-karşı davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA,

İstek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine,

Aynı Kanun’un 440. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.03.2021 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.

(*)www.legalbank.net'ten 21.10.2022 tarihinde çekilmiştir.



Bağımsız tedbir nafakası, birlikte yaşama ara verilmesi sebebi ile ayrı yaşamakta haklı olan eşe verilen bir nafaka türüdür. 

BAĞIMSIZ TEDBİR NAFAKASI

Günlük hayatımızın her yerinde olan ve buna rağmen tam olarak ne olduğunu çoğumuzun tam olarak bilmediği bir kavram; marka.

Aslında markanın ürün tanıtmak ve bir ürünü diğerinden ayırmak için kullanıldığını biliniyor. Gerçekten de markanın ana amacı farklı iki kişinin ürettiği ürünlerinin ya da hizmetlerinin birbirinden ayrılmasını sağlamaktır. Peki markanın tam olarak bilmediğimiz yönleri nelerdir? Marka ne gibi haklar ve ayrıcalıklar sağlar? Tüm bunlar bu ve gelecek yazılarımızda incelenecektir. 

Öncelikle belirtmek gerekir ki markalaşma, gerçek ve tüzel kişilerce kurulan işletmelere ekonomik ve hukuksal açıdan çok büyük faydalar sağlar. Bunun yanında tüketicilerin de güvenle ve kendi ihtiyaçlarına göre tüketim yapmasını kolaylaştırır.

Bugün kıyafet, ayakkabı, yiyecek alırken ya da bir dil kursu alırken mal ve hizmetlerin kaliteli, sağlıklı ve en nihayetinde verilen ücretin karşılığının alınabileceği şeyler olmasına dikkat edilmektedir. Piyasada binlerce hatta milyonlarca muadil olduğunda her bir ürünü alıp tek tek denemek mümkün ya da ekonomik olmadığından bu ürünleri üreten belli başlı markalardan alış veriş yapılmaktadır. Bu durum tüketim alışkanlıklarına yansımaktadır. Telefonlardan, çoraba kadar alınan her ürünün her alındığında kategorisindeki en iyisi olduğundan emin olmak için de o ürünü üreten belli bir markaya güvenilmektedir. Markanın hikayesi, geçmişi daha önce yapmış olduğu geliştirmeler, tüketici ile iletişimleri gibi faktörler tüketicileri bu markalara çekmektedir.  

Bu durumda akla gelen sorulardan bazıları, “Marka nasıl oluşturulur ve bir üreticiye bu kadar fayda sağlayan bu değer hukuken nasıl korunur?” olmaktadır. Türk hukukunda marka hakkında bilgi edindiğimiz ana kaynak 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK)’dur. Markanın tanımı şu şekilde yapılmıştır: “_Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir._”

Tanımdan da anlaşıldığı gibi marka, farklı gerçek ya da özel kişilerin mal ve hizmetlerini birbirinden ayırır. tescilli markanın kapsadığı mal ve hizmetler neler olduğunu ve sahibinin marka üzerindeki hakkının kapsamını da açıklar.
Herhangi bir gerçek ya da tüzel kişinin marka hakkını kullanması için, Türkiye sınırlarında  TÜRKPATENT tarafından tutulan sicile markasını tescil ettirmesi gerekmektedir. Zira marka hakkı tescille koruma kazanır. Ancak burada değinmek gerekir ki belli şartları taşıması koşulu ile tescilsiz olarak kullanılan markalar da Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alan haklardan yararlanabilmektedir. Bu şartlara dair açıklamalar gelecek yazılarımızda yer alacaktır.

Markanın tescil edilebileceği ürün ya da hizmetler belirli sınıflara ayrılmıştır. Örneğin kişinin yaptığı faaliyet kreş işletmesi ise markasını 43. Sınıfta tescil ettirmesi gerekmektedir. Bunun gibi yiyecek-içecek, tekstil, danışmanlık hizmetleri, radyo televizyon hizmetleri gibi bir çok mal ve hizmeti içeren 45 farklı sınıf bulunmaktadır. Aynı anda birden çok sınıf üzerinde tek bir marka başvurusu yapılabilmektedir. Ancak sektöre özgü ve yapılan işi kapsayan tüm alanlarda marka tescil edilmesi marka hakkının kullanılması ve korunması açısından çok daha etkili olacaktır.

Markayı oluşturan işaret, yalnızca sözcüklerden ya da belirli isimlerden oluşmak zorunda değildir. Günlük hayatımızda karşımıza çıkan bir çok marka sözcüklerden oluşsa da çok farklı marka çeşidi bulunmaktadır. Bunlara verilecek çok bilinen örneklerden biri Milka morudur. Milka logosunda ve ayrıca ambalajlarında yer alan mor rengini aynı zamanda marka olarak da tescil ettirmiştir. Bunun yanında sayılar, isimler, sesler ve hatta markanın ambalajı marka olarak tescil edilebilmektedir. Bu marka çeşitlerinin her biri kendine özgü tescil şartları taşımakla birlikte marka sicilinde gösterilebilir olmak tamamının ortak noktasını oluşturmaktadır.

Bir işaretin marka olarak tescil edilebilmesi için kanunumuzca belli başlı şartlar kabul edilmiştir. SMK bu şartları 4, 5 ve 6. Maddelerinde açıkça belirtmiş bulunmaktadır. Yazımızın başında madde 4’e yer verilmişti. Madde kapsamında ayırt edici niteliğe sahip, markanın konusunu açık bir şekilde anlatabilecek ve sicilde gösterilebilecek işaretlerin marka olabileceğine yer verilmiştir.  

Madde metninde yer alan ayırt edicilik, markayı oluşturan işaretin orta düzeyde bir tüketici tarafından diğer markadan farklı olduğunun anlaşılabilmesidir. Burada her iki markanın aynı, benzer ya da aynı firmaya ait olduğu kanısı oluşursa markanın ayırt ediciliğe sahip olmadığından bahsedilebilecektir. 

Markanın konusunun anlaşılabilir olması ise markanın hangi sınıfta ve hangi ürün ya da hizmet için alındığının açık bir şekilde anlaşılabilmesinin gerektiği açıklanmıştır. Yine sicilde gösterilebilir olmaktan kasıt, sicilde o markaya dair renk, ses, sözcük, isim gibi işaretlerin net olarak gösterilebilir olması ve markaya ait işaretin tartışmasız bir şekilde algılanabilmesidir. Örneğin ses markasını sicile tescil ettirmek için ses kaydının yanında ses kaydına ait notaların bir kağıda geçirilmesi veya ses dalgalarının diyagramının da teslim edilmesi gerekmektedir.

Marka tescili için aranan diğer şartların düzenlendiği ve marka tescilinde mutlak ve nispi ret nedenlerinin sayıldığı 5. ve 6. maddelerin incelemesine daha ayrıntılı bir şekilde bu serinin diğer yazılarında yer verilecektir. 

Markanın sahibine sunduğu haklar ve ayrıcalıklar SMK madde 7’de yer almaktadır. “_…Marka sahibinin, izinsiz olarak yapılması hâlinde, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep etme hakkı vardır: a) Tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin, tescil kapsamına giren mal veya hizmetlerde kullanılması. b) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından tescilli marka ile ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması. c) Aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde olmasına bakılmaksızın, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle markanın itibarından haksız bir yarar elde edecek veya itibarına zarar verecek veya ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin haklı bir sebep olmaksızın kullanılması…_” 

Bu maddeye bakıldığında tescilli marka ile aynı, benzer ya da karıştırılma ihtimali olan aynı mal ve hizmetlerde kullanılacak işaretlerin kullanılması halinde marka sahibi bu kullanımları önleyerek kendi markasını koruyabilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken husus tanınmış markaların sağladığı korumanın diğer markalara oranla çok daha yüksek olduğudur. Tanınmış markalar TÜRKPATENT tarafından ayrı bir sicilde tutulmakla birlikte markanın ülke ve dünya çapında insanlarca hangi oranda tanındığı ile de belirlenir. Tanınmış markaların aynısı benzeri ya da karıştırılma ihtimali olan bir işaret kullanımı durumunda, mal ve hizmetlerin aynı olup olmaması fark etmeyecek tüm kullanımlar tanınmış markanın sahibi tarafından bertaraf edilebilecektir. 

Markaların korunmasına dair haklar bunlarla sınırlı olmayıp gelecek yazılarımızda daha detaylı bir şekilde incelenecektir.

Son olarak söylemek gerekmektedir ki bu yazıda markaya dair genel bir açıklamaya yer verilmiştir. Markaların tescili ve korunması hakkında bilgi sahibi olmak için alanında uzman kişilerden danışma ve yardım alınması gerekmektedir.




6769 numaralı Sınai Mülkiyet Kanunu çerçevesinde marka tanımı, marka çeşitleri, marka sahibinin hakları ve markalaşmanın önemi içerikli serinin ilk yazısı.

Makalelerimiz

PATENT NEDİR?

MARKA TESCİLİNDE MUTLAK RET NEDENLERİ

BAĞIMSIZ TEDBİR NAFAKASI

Marka Nedir?