
Boşanma davası açmaya hakkı olan eş, boşanmaya neden olan karşı yanın kusurlu davranışlarını izah ederek yetkili aile mahkemesinden boşanma talep edebilecektir. Boşanma sebebi ispatlanmış olursa, hâkim boşanmaya karar verebilecektir. İşte bu aşamada dikkat edilmesi gerekenlerden biri boşanma davası açarken dayanılan nedenlerin önceden affedilmemiş eylemler olmasıdır. Davacı, önceden karşı yanın yani eşinin kusurlu davranışlarını affettiyse; affettiği hususlara dayanarak açtığı boşanma davası reddedilecektir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/2067 E., 2019/296 K. Sayılı Kararı ile "Boşanma davasında af niteliğinde sayılan davranışlar boşanma davasının reddine gerekçe oluşturur. "Af" sözlük anlamı ile bir suçu, bir kusuru veya bir hatayı bağışlama olarak tanımlanmış olup, ceza hukukunda yer verildiği gibi özel hukuk bakımından da Kanunlarımızda düzenleme yeri bulan, esasen bir haktan vazgeçmeyi içeren bir his açıklaması veya bir davranış şeklidir." şeklinde af olgusunu açıklamıştır.
 
Örnekle açıklamak gerekirse; davacı eş aldatılmış ancak eşini affetmişse açacağı boşanma davasında affettiği aldatma olayı karşı tarafa kusur olarak yüklenemeyecektir. Yaşanan olayların affedildiğinin beyan edilmesi, olayı hoşgörü ile karşılayacak nitelikte davranışlar sergilemek, yaşanan olaylara rağmen evlilik birliğini devam ettirmek gibi durumlar affetmeye örnek gösterilebilir. 

Aşağıda aktardığımız konuya ilişkin yargıtay kararları yer almaktadır. Yargıtay kararlarının incelenmesinde somut olayın özelliğine ve irdelenmesine göre af iddiasının değerlendirildiği görülecektir.

**Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/2067 E., 2019/296 K.;**
"O hâlde, tarafların sırf aynı evde yaşaması evlilik birliğinin hâlen çekilebilir olduğunu gösteren bir delil veya olgu olarak kabul edilemeyeceği gibi, **mahkemenin de kabul ettiği üzere taraflar arasında yaşanan ve ceza davasına konu olan fiziksel şiddet olayından sonra tarafların barışarak birlikte yaşamaya devam ettiği, öte yandan davalı erkeğin bu iddia nedeniyle yargılanıp mahkumiyetine yeterli delil bulunmadığından beraat ettiği**, dolayısıyla fiziksel şiddet iddiasının davacı erkeğe kusur olarak yüklenmesinin mümkün görülmediği, ancak davacının eşine hakaret ettiği, davalı kadının ise eşine "şizofren" şeklinde sözler söylediği ve eşini eve almadığı tüm dosya kapsamı ile sabittir. Bu durumda, mahkemece tarafların eşit kusurlu olduğu gerekçesiyle boşanma kararı verilmesi isabetlidir."

**Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/13152 E., 2017/10906 K;**
"**Affın kabul edilebilmesi için affı gösterir fiili bir tutum ve davranışın gerçekleşmiş olması gerekmekte olup ayrıca af olgusunu iddia edenin bunu somut delillerle kanıtlaması gerekir.** **Yapılan yargılama ve toplanan delillerden, tarafların yılbaşı günü çocukları için bir araya geldiği, hava muhalefeti nedeniyle davacı kadın ile davalı erkeğin aynı evde kaldığı taraf ve tanık beyanları ile sabit olup bu durum tarafların evlilik birliğini devam ettirmek üzere bir araya geldiğini göstermeye yeterli değildir.** Bu durumda kusurlu davranışların affedildiği en azından hoşgörü ile karşılandığının kabulüne olanak bulunmamaktadır."

**Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/17641 E., 2018/5896 K;**
"Yapılan yargılama ve toplanan delillerden; tarafların 01.07.2014 tarihinde evlendikleri, düğün merasiminin ise 22.02.2015 tarihinde yapıldığı, davalı-davacı erkeğin güven sarsıcı davranışları konusunda kadının bilgisi olmasına rağmen düğünün gerçekleştiği, düğün günü taraflar ve aileleri arasında düğünde takılan takılar sebebiyle bir takım olumsuz olayların yaşandığı, ancak buna rağmen tarafların balayına gittikleri bir süre sonra fiilen ayrıldıkları anlaşılmaktadır. Taraflar düğünden sonra birlikte balayına gittiklerine göre, tarafların bu tarihten önceki olayları karşılıklı olarak affettiklerinin en azından hoşgörü ile karşıladıklarının kabulü gerekir. Taraflarca affedilen veya hoş görülen olaylar boşanma davasında taraflara kusur olarak yüklenemez. Mahkemece taraflara kusur olarak yüklenen "güven sarsıcı davranış, küfürlü sözler ve ağır laflar" şeklindeki vakıalar düğün günü ve öncesinde yaşanan olaylar olup, az önce açıklandığı üzere taraflarca affedilmesi sebebiyle taraflara kusur olarak yüklenemez."

**Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2014/26686 E., 2015/11900 K.;**
"Yapılan soruşturma ve toplanan delillerden davalı-davacı kocanın mahkemece kabul edilen kusurlu davranışları yanında davacı-davalı kadının da eşine hakaret içerikli mesajlar gönderdiği, davalı-davacı eşini affetmesinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır. Bu halde taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkân vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir. Olayların akışı karşısında davalı-davacı koca da dava açmakta haklıdır. Bu şartlar altında eşleri birlikte yaşamaya zorlamanın artık kanunen mümkün görülmemesine göre, davalı-davacı kocanın davasının da kabulüyle boşanmaya (TMK.md. 166/2) karar verilecek yerde, yetersiz gerekçe ile davasının reddi doğru bulunmamıştır."

**Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/488 E., 2021/1608 K.;**
"..Erkeğe bölge adliye mahkemesince yüklenen diğer kusurlar yönünden ise tanık beyanlarının tarafların barışıp bir araya geldikleri ve erkeğin görev yaptığı Şırnak ilinde otelde birlikte yaşadıkları son dönemlere ilişkin olmadığı gibi soyut ve kadından aktarıma dayalı beyanlar olduğu, bu nedenle bu vakıaların da erkeğe kusur olarak yüklenemeyeceği, sonuç olarak tarafların bir araya gelerek karşılıklı olarak önceki olayları affetmeleri nedeniyle affedilen en azından hoşgörü ile karşılanan vakıaların af kapsamında kalıp sonrası dönem için ise erkeğin ispatlanan herhangi bir kusurunun tespit edilemediği anlaşılmaktadır."

Mutlu ve huzurlu günler dileriz.

Yukarıda yer alan yargıtay kararları https://karararama.yargitay.gov.tr/ sitesinden alınmıştır.


Boşanma davası açmaya hakkı olan eş, boşanmaya neden olan karşı yanın kusurlu davranışlarını izah ederek yetkili aile mahkemesinden boşanma talep edebilecektir. İşte bu aşamada dikkat edilmesi gerekenlerden biri boşanma davası açarken dayanılan nedenlerin önceden affedilmiş olup olunmadığıdır. Davacı, önceden karşı yanın yani eşinin kusurlu davranışlarını affettiyse; affettiği hususlara dayanarak açtığı boşanma davası reddedilecektir.


BOŞANMA DAVASINDA AF OLGUSU 

Av. Fatma Nurşan Ofluoğlu

instagram

linkedin

email


**Ev Hizmeti Nedir?**


Günümüzde birçok kişi ev ve bahçe hizmetlerinde yardıma ihtiyaç duymakta ve bu doğrultuda işlerinin yürütülmesi amacıyla çalışan istihdam etmektedir. Ev hizmetlerinde çalışan sayıları küçümsenmeyecek derece fazladır. 

Ev hizmetleri, yaşanılan konut ile doğrudan ilgili olan ve ev yaşamının getirisi niteliğindeki işlerdir. Evin temizliği, yemek yapımı, çamaşır-ütü işleri, ev hayvanının bakımı, bahçe işleri  vb. işler ev hizmetine örnek olarak verilebilir. Yine yargıtayca aile bireylerini evden alarak alışverişe, şehir içinde gezmeye götüren, boş zamanında ev ve eklentilerinde zamanını geçiren şoföründe yaptığı işin ev hizmeti olduğu kabul edilmiştir. Ev hizmeti çalışanları ise; hizmetçi, temizlikçi, aşçı, uşak, kahya, şoföri bahçıvan vb. sıfatları taşıyan kimselerdir. 

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2017/3981 E. , 2019/9044 K. Sayılı Kararında ev hizmetlerini _"Ev hizmeti evde yapılmakla birlikte, herhangi bir iş olmayıp doğrudan yaşanan mekana yönelik bir iştir. Yaşanan konutla doğrudan bağlantı içerisindedir. Doğrudan eve ve ev yaşamına yöneliktir. Dolaylı olarak ev yaşamına katkıda bulunan, onu kolaylaştıran hizmetlerdir. Ev hizmetinin doğrudan eve veya ev yaşamına yönelik olması gerekir. Ev hizmeti evden soyutlanamaz (Okur A. R., Ev Hizmetlerinde(İşlerinde) Çalışanların Sigortalılığı, Kamu-İş Dergisi, Cilt 7, Sayı 3, 2004,s. 10)."_  şeklinde açıklamıştır. 

**Yaşlı yahut çocuk bakımı ev hizmeti niteliğinde midir? Hem yaşlı yahut çocuk bakıp hem de ev işleri ile ilgilenen çalışanlar ev hizmeti kapsamında değerlendirilir mi?**


Yargıtay evde hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisini ev hizmeti kapsamında görmemiş ve bu tür bir iş ilişkisinin İş Kanunu'nu kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/10685 E.,  2019/21672 K. Sayılı Kararı'nda "_Evde hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisi İş Kanunu kapsamında değerlendirilmelidir._" şeklinde işbu duruma yer vermiştir.

Aynı anda hem çocuk yahut  yaşlı bakımı ile ilgilenen hem de evdeki diğer işleri yerine getiren kişilerin değerlendirilmesinin nasıl yapılacağı sorusu akla gelmektedir. Bu durumda çalışan tarafından verilen hizmette ağırlığın nerede olduğuna bakılmalıdır. Yani çalışan ağırlıklı olarak çocuk yahut yaşlı bakımı ile mi ilgileniyor yoksa ev hizmetleri kapsamında olan ütü, yemek yapımı vb. işler ile mi? Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016/10685 E.,  2019/21672 K. Sayılı Kararı'nın devamında işbu durumu "_Somut uyuşmazlıkta davacı işçinin ev hizmetlerinde tam zamanlı olarak çalışıp çalışmadığı ve çocuk bakımı işinden de bahsedilmiş olmakla **çocuk bakımı işinin ağırlık kazanıp kazanmadığı belirlenerek** çalışmanın niteliği kuşkuya yer vermeyecek şekilde ortaya konmalı ve sonucuna göre davanın açıldığı tarih itibariyle görev hususu değerlendirilerek bir karar verilmelidir. Davacının ev hizmetlerinde çalıştığının tespiti halinde İş Mahkemesinin görevli olamayacağı, ancak yapılan işin ağırlıklı olarak çocuk bakımı olduğunun tespiti halinde İş Mahkemesinin görevli olduğu dikkate alınarak öncelikle görev sorunun çözülmesi gerekirken davanın esastan incelenerek karara bağlanması hatalıdır._" şeklinde özetlemiştir. 

**Ev Hizmetleri Çalışanları Hangi Kanun Kapsamında değerlendirilir?**

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 4. Maddesi gereğince ev hizmetleri için çalışanlara İş Kanunu hükümleri uygulanmayacaktır. Ev hizmetleri için çalışanların hakları ve yükümlülükleri Türk Borçlar Kanunu’nun “hizmet sözleşmesi” hükümleri uyarınca belirlenecek ve çalışanlar bu kanun kapsamında değerlendirileceklerdir.

**Ev Hizmetlerinde Çalışanların Tatil ve İzinleri Türk Borçlar Kanunu'nda nasıl düzenlenmiştir?**

**Yıllık İzin :**

Türk Borçlar Kanunu'nun 422. Maddesinin 1. Fıkrası "_**İşveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta ve on sekiz yaşından küçük işçiler ile elli yaşından büyük işçilere de en az üç hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür.** "_ şeklindedir. İşbu kanun maddesi gereğince ev hizmetlerinde çalışanlarının da yıllık izin haklarının olduğu açıktır. İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık ücretli izin süresine ilişkin ücretini, ilgili işçinin izne başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermekle yükümlüdür. Hizmet sözleşmesi sona eren çalışan eğer ki yıllık izinlerini kullanmadı ise yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenecektir.

**Haftalık İzin:**

Mevzuat uyarınca işveren, işçiye her hafta, kural olarak pazar günü veya durum ve koşullar buna imkân vermezse, bir tam çalışma günü tatil vermekle yükümlüdür. İşçi, kullandırılmayan hafta tatillerini,  ücret alacağı olarak işverenden talep edebilecektir.

**Ulusal Bayram ve Genel Tatiller :**

Türk Borçlar Kanunu'nda işbu husus ayrıca düzenlenmemiştir. Ancak ev hizmetlerinde çalışanlarında ulusal bayram ve genel tatil günlerinde izin verilmesi gerekir. Aksi halde, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılan çalışmanın karşılığının işveren tarafından ödenmesi gerekir.

**İş arama İzni :**

Türk Borçlar Kanunu'nun 422. Maddesi'nin 2. Ve 3. Fıkrası _"İşveren, belirsiz süreli hizmet sözleşmesinin feshi hâlinde, bildirim süresi içinde işçiye ücretinde bir kesinti olmaksızın, günde iki saat iş arama izni vermekle yükümlüdür. İzin saatlerinin ve günlerinin belirlenmesinde, işyerinin ve işçinin haklı menfaatleri göz önünde tutulur."_ şeklindedir. Görüldüğü üzere kanun koyucu belirsiz süreli ev hizmeti sözleşmelerinde çalışana iş arama izni verilmesi zorunludur.

**Ev Hizmetlerinde Çalışanların Kıdem  ve İhbar Tazminatı Hakkı Var mıdır?** 

Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde değerlendirilen ev hizmetlerinde çalışanlarının "kıdem tazminatı" hakkı mevcut değildir. Her ne kadar Türk Borçlar Kanunu'nda kıdem tazminatı düzenlenmemişse de kanun koyucu haklı sebebe dayanmadan hizmet sözleşmesini fesheden işverene tazminat sorumluluğu yüklemiştir. Türk Borçlar Kanunu'nun 438. Maddesi uyarınca haklı sebebe dayanmadan belirsiz süreli hizmet sözleşmesini fesheden işveren, hakim tarafından belirlenecek tazminatı çalışana ödemek zorunda kalacaktır.

Ev hizmetlerinde çalışan kişilerin ihbar tazminatı hakkı ise TBK m. 432/1 "_Belirsiz süreli hizmet sözleşmelerinin feshinden önce, durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. Hizmet sözleşmesi; bildirimin diğer tarafa ulaşmasından başlayarak, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta sonra; bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı hafta sonra sona erer_." şeklinde düzenlenmiştir. Örneğin 4 yıl ev hizmetlerinde çalışan kişinin sözleşmesini işveren sona erdirecek ise 6 haftalık ihbar süresi tanıması gerekecektir. İşbu süreyi kullandırmaz ise işveren, bildirim süresine yani ihbar süresine ilişkin ücreti çalışana ödemek zorundadır. 

Ayrıca hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren, işçiye fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.

Sonuç itibariyle ev hizmetleri kapsamında çalışan kişilerin hak ve yükümlülükleri Türk Borçlar Kanunu'nun kapsamında  belirlenir. Çalışanlar, hak ve alacaklarını da genel mahkemeler aracılığıyla işverenlerden talep edecektir.  Yukarıda açıkladığımız tüm bilgiler  oldukça genel bilgiler olup konunun başkaca birçok ayrıntısı mevcuttur. Somut olayın tüm özellikleri gözetilerek göre değerlendirme amacıyla uzman kişilere danışmanızı öneririz.

Mutlu ve huzurlu günler dileriz. 


Dip Not: Yukarıda yer alan Yargıtay kararlarına
https://karararama.yargitay.gov.tr/ aracılığıyla ulaşılmıştır.



Günümüzde birçok kişi ev ve bahçe hizmetlerinde yardıma ihtiyaç duymakta ve bu doğrultuda işlerinin yürütülmesi amacıyla çalışan istihdam etmektedir. Ev hizmetlerinde çalışan sayıları küçümsenmeyecek derece fazladır. 

EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN HAKLARI 

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun  573. Maddesi _"Limited şirket, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur. Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir."_ şeklinde olup limited şirket kavramını kısaca açıklamıştır. 

Şirketin yönetim ve temsili, müdür yahut müdürler kurulu tarafından üstlenilir. Yönetim ve temsile ilişkin hususlar şirket sözleşmesinde yer alacaktır. Müdür sıfatına sahip tek kişi olabileceği gibi birden fazla kişi de olabilir. Türk Ticaret Kanunu uyarınca limited şirketlerde  müdürlük sıfatı şirket kurulumu yapılırken  esas sözleşme ile ya da daha sonra ortaklar genel kurulu kararı ile kazanılmaktadır. Şirket ortaklarından bir veya birkaçına, şirket ortaklarının tamamına yahut şirket dışından üçüncü bir kişiye müdür sıfatı verilebilir, müdürler kurulu oluşturulabilir. Mevzuat uyarınca en azından bir ortağın şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması zorunludur.

Limited şirket müdürleri şirketin menfaatlerini önemseyerek dürüstlük kuralları çerçevesinde ve özen yükümlülüğü kapsamında temsil ve yönetim yetkilerini kullanmaları gerekmektedir. Şirket müdürlerinin, yetki ve görevlerinin elzem olduğu açıktır. Bu kapsamda müdür yahut müdürlerin nasıl azledileceği yani görevinden nasıl alınacağı da ayrıca önem kazanmaktadır.

Limited Şirket müdürlerinin azlinin gerçekleştirilmesi için karşımıza iki yol çıkmaktadır. Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 1. Fıkrası "_Genel kurul, müdürü veya müdürleri görevden alabilir, yönetim hakkını ve temsil yetkisini sınırlayabilir_." şeklindedir. Görüldüğü üzere kanun koyucu genel kurula;  müdürleri görevden alma, yönetim hakkını sınırlandırma yetkisi vermiştir. Genel kurulun bu yetkiyi kullanması için ise haklı sebep sunulmasını şart koymamıştır. 

Müdür yahut müdürlerin azli için bir diğer yöntem ise mahkeme yoluna başvurmaktır. Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 2. Fıkrası _"Her ortak, haklı sebeplerin varlığında, yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir."_ şeklindedir. İşbu kanun maddesi ile görülmektedir ki şirket ortaklarından herhangi biri mahkemeye başvurarak şirket müdürünün azledilmesini yahut görev ve yetkilerinin kısıtlanmasını isteyebilmektedir.  Herhangi bir ortak tarafından ikame edilebilecek bu davada karşı yan yani davalı, azli istenen müdür yahut müdürler olacaktır. Görevli mahkeme ise şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesidir.

TTK 'nun 630. Maddesinde dikkat edilmesi gereken önemli husus ise haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme yoluna başvurulabileceğidir. Nitekim Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 3. Fıkrası _" Yöneticinin, özen ve bağlılık yükümü ile diğer kanunlardan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini ağır bir şekilde ihlal etmesi veya şirketin iyi yönetimi için gerekli yeteneği kaybetmesi haklı sebep olarak kabul olunur."_ şeklinde haklı sebebin ne olduğunu açıklamıştır. Ayrıca belirtmekte fayda var ki azil talebi ile mahkeme yoluna başvuran şirket ortağı, haklı sebeplerin varlığını kanıtlamakla yükümlüdür. Davacı tarafça gösterilen tüm deliller birlikte değerlendirilerek şirket müdürünün görevlerini ağır ihlal edip etmediği tespit edilecektir. İşbu hususta özellikle şirket kayıtları önem arz etmektedir. 

Konunun daha iyi anlaşılması adına yargıtay kararlarından alıntılara aşağıda yer verilmiştir.

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/457 E. , 2020/4823 K.;**
"Azlık pay sahiplerinin mahkemeye müracaatla genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep edebilecek olmaları uzun yıllardır toplantı çağrısında bulunmayan davalı müdürün bu konudaki sorumluluğunu ve ağır kusurunu ortadan kaldırmaz. Aynı hususlar ortakların şirket yönetiminden bilgi alma haklarının sürekli ihlali halinde de söz konusudur. **Şu halde, görevde bulunduğu 7 yıllık süreçte en temel vazifelerinden olan genel kurulun toplantıya çağrılması şeklindeki görevini yerine getirmeyen, bu husustaki özensizliği ve ihmali sürekli hale gelmiş davalı müdürün azline karar verilmesi gerekirken** yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir." 

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/2027 E. , 2021/4394 K.;**
"Bölge Adliye Mahkemesince, bilirkişi raporuna göre davalının müdür olduğu davaya konu dönemler içinde şirketin mali yapısının iyi olduğu, alacakların tahsili riski bulunmakla birlikte satış ve cirosunun buna bağlı olarak karlılığının arttığı, **davalının kendisine ve yakınlarına menfaat temin ettiğine, ağabeyi ...'a gayrı resmi ödeme yapıldığına, şirket yönetimini bu şahsa devrettiğine ilişkin delil bulunmadığı, şirket defter ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, 2013 ve 2014 yılı genel kurul toplantıları yapılmamış ise de bu hususun tek başına müdürün azli gerekçesi olamayacağı, davacının da şirket genel kurulunun toplanmasını talep edebileceği, davacının bilgi alma hakkının yasa ve anasözleşmeye aykırı olarak engellendiğine ilişkin delil bulunmadığı, davacının bu konuda özel denetçi atanmasını talep edebileceği anlaşılmakla, davacı iddialarını ispatlayamadığından ve TTK'nun 630. Maddesinde öngörülen şirket müdürünün özen ve bağlılık yükümü ile diğer kanunlardan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini ağır bir şekilde ihlal ettiği veya şirketin iyi yönetimi için gerekli yeteneği kaybettiği yolunda haklı nedenlerin varlığı ispatlanamadığı** gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir." 

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi   2016/12858 E.  ,  2018/4217 K.;**
"Mahkemece, yazılı şekilde, anılan hususlar gözetilmeden ve davacı tarafından dayanılan deliller toplanmadan ve hiçbir gerekçe belirtilmeden sadece şirketin amacına uygun ve iyi yönetildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, dosya kapsamından, davalı şirketin 2015 yılı ticari defterlerinin tutulmadığı, davalı şirket müdürü ve davalı şirketin diğer ortaklarının, davalı şirket ile aynı işi yapan dava dışı ...Tic. Ltd. Şti.’ye 2015 yılında ortak oldukları, davalı şirketin faaliyet gösterdiği golf tesislerinin kira kontratlarının feshedilerek tesislerin ...Tic. Ltd. Şti. tarafından kiralandığı, daha sonra davalı şirketin malzemelerinin dava dışı ...Tic. Ltd. Şti. ve dava dışı birçok şirkete satıldığı ve satışa yönelik faturaların dosyaya ibraz edildiği, **ayrıca davalı şirket aleyhine icra takipleri yapıldığı ve haciz işlemleri uygulandığı, şirket borçlarının özellikle ödenmediği, davalı şirketin 2015 yılı ticari defterleri tutulmadığı için bu hususların bilirkişi raporunda göz ardı edildiği  anlaşılmaktadır**. Bu itibarla, mahkemece, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların ispatlandığı ve davalı şirket müdürünün azli yönünden haklı sebeplerin oluştuğu gözetilerek, davalı şirket müdürünün haklı nedenle azline ve davalı şirkete kayyım atanmasına karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir."

**Yargıtay 11. Hukuk Dairesi    2015/10727 E.  ,  2016/5563 K.;**
"Davacı azil sebepleri arasında davalının herhangi bir ortaklar kurulu kararı olmaksızın müdürlük ücretini arttırdığı iddiasına da yer vermiştir. Kural olarak müdür ücreti ortaklar kurulunca usulünce alınmış bir kararla arttırılabilir. Dosya içeriğinden davalının bu yönde alınmış bir ortaklar kurulu kararı bulunmaksızın 3.500 TL olan brüt müdürlük ücretini 5.000 TL brüt ücret olarak arttırdığı anlaşılmaktadır. **Hal böyle olduğu halde mahkemece, şirketin faaliyet hacmi ve özvarlığı nazara alınarak ortaklar kurulu kararı olmaksızın şirket müdürünün maaşını arttırmasının yasa, sözleşme ve iyiniyet kurallarına aykırılık taşımadığı gerekçesi yerinde görülmemiştir.** Ayrıca davacı, davalının sigortasız işçi çalıştırdığını, bu nedenle şirkete idari yaptırım uygulandığını ve şirket aleyhine dava açıldığını ileri sürmüştür. Bu durumda mahkemece, ilgili dosyaların celbedilerek ileri sürülen bu hususun şirketi zarara uğratıp uğratmadığı, bu eylemin yöneticilikten azil bakımından haklı sebep sayılıp sayılmayacağının değerlendirilmesi gerekirken bu iddia yönünden herhangi bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde hüküm tesisi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir."


Kısaca değinmek istediğimiz bir diğer husus ise azil talebi ile birlikte ihtiyati tedbir kapsamında kayyım talep edilmesine ilişkindir. Gecikmesinde tehlike bulunan hâllerde mahkeme, temsil yetkisini bir kayyıma verebilir. Kayyımın atanmasını, görev ve yetkilerini mahkeme resen tescil ve ilan ettirir. Ayrıca TTK m. 630/4 uyarınca görevden alınan yöneticinin tazminat haklarının saklı olduğunu belirtmek gerekir.

Sonuç itibariyle her limited şirket ortağı haklı sebebe dayanarak "Limited Şirket Müdürünün Azli” talepli dava açabilir. Şirket yöneticisinin azli için gerekli haklı sebepleri bulunduğunu iddia eden şirket ortakları  iddiasını ispatlamakla mükelleftir. Yargıtay bazı kararlarında şirket müdürünün yalnızca  ticari defter kapanış tasdikini notere yaptırmamış olmasını azil sebebi olarak görmez iken yukarıda örnek kararlarda görülebileceği üzere ticari defterlerin tutulmaması ve şirket borçlarının özellikle ödenmemesi gibi hususlar bir araya gelince haklı nedenin var olduğuna kanaat getirmiştir. Görülmektedir ki  haklı sebep olarak gösterilen iddiaların somut olay çerçevesinde değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Yukarıda açıkladığımız tüm bilgiler işbu davaya ilişkin oldukça genel bilgiler olup konunun başkaca birçok ayrıntısı mevcuttur. Somut olayın tüm özellikleri gözetilerek göre değerlendirme amacıyla uzman kişilere danışmanızı öneririz.

Mutlu ve huzurlu günler dileriz. 
Dip Not: 
Yukarıda yer alan Yargıtay kararlarına  
https://karararama.yargitay.gov.tr/
aracılığıyla ulaşılmıştır.

Müdür yahut müdürlerin azli için bir diğer yöntem ise mahkeme yoluna başvurmaktır. Türk Ticaret Kanunu'nun 630. Maddesinin 2. Fıkrası "Her ortak, haklı sebeplerin varlığında, yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir." şeklindedir. İşbu kanun maddesi ile görülmektedir ki şirket ortaklarından herhangi biri mahkemeye başvurarak şirket müdürünün azledilmesini yahut görev ve yetkilerinin kısıtlanmasını isteyebilmektedir. 

Makalelerimiz

BOŞANMA DAVASINDA AF OLGUSU

EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN HAKLARI

LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRLERİNİN MAHKEME YOLUYLA AZLİ