Adli Yardım Talebi

Adli Yardım Talebi Nedir?

Adli yardım talebi; maddi gücü yeterli olmayan kişilerin, hak arama hürriyetlerini gerektiği şekilde kullanabilmeleri için yargılama giderlerinden geçici olarak mahkeme kararı ile muaf tutulmalarını ifade eder. (HMK m.334 ve devamı)

Adli yardım kararı;

• Davalar,

• Tedbir talepleri ve

• İcra-iflas takiplerinde verilebilir.

Adli Yardım Talebi Şartları Nelerdir?

1-) Yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olmak: Adli yardım talebinde bulunan kişilerin hak arama faaliyetleri için yapmış oldukları adli yardım talebinde açıkça yargılama giderlerini ödeyemeyecek durumda olması ya da ödediği takdirde yoksulluğa düşecek durumda olmalarının belirtilmesi gerekmektedir. Örnek olarak bahsetmek gerekirse kişinin sabit bir gelirinin (maaş,ücret, kira alacağı vb.) olmaması veya söz konusu sabit gelirini ilgili yargılama giderleri için ödediği takdirde yoksulluğa düşecek olmasıdır. Ayrıca talepte bulunan kişilerin bu durumu kanıtlayıcı belgelerin mahkemeye sunulması gerekmektedir.

2-) Esas talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması: Adli yardım talebinde bulunulduğu zaman kişinin esas talebi hakkındaki iddiaların ve haklılığını işaret eden delillerin adli yardım talep ettiği merciye beraber sunulması gerekmektedir.

Adli Yardım Talebi Hangi Mercilerden İstenir?

• Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir.

• Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay'a yapılır.

Adli Yardım Kararının Sonuçları Nelerdir?

Mahkeme tarafından ilgili talebin kabulüne karar verilmesi sonucunda talepte bulunan taraf yargı harç ve masraflarından geçici olarak tamamen veya kısmen muafiyet kazanmaktadır. Ayrıca adli yardım hükmün kesinleşmesine kadar devam eder. Söz konusu muafiyetin kapsamı ise şu şekildedir;

• Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet,

• Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet,

• Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.

Adli Yardımla Ertelenen Yargılama Giderlerinin Tahsili Nasıl Gerçekleşir?

Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir. Adli yardım kararından dolayı Devletçe ödenen veya muaf tutulan yargılama giderlerinin tahsilinin, adli yardımdan yararlananın mağduriyetine neden olacağı mahkemece açıkça anlaşılırsa, mahkeme, hükümde tamamen veya kısmen ödemeden muaf tutulmasına karar verebilir.

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.