NAFAKA ARTIRIM DAVASI

Mahkemece hükmedilen nafaka miktarı, belirli bir zaman sonrasında ekonomik, sosyal vb. değişiklikler ile birlikte yetersiz kalabilmektedir. Böyle bir durumda lehine nafaka hükmedilen taraf, yetersiz kalan nafaka miktarının artırılması için mahkemeye başvurabilir. İşte bu başvuru neticesinde yürütülen dava "Nafaka Artırım Davası" olarak adlandırılmaktadır. Bu yazımızda nafaka artırım davasının; genel niteliklerine, şartlarına, başvuru şekli, süresi gibi hususlara değineceğiz.

Hangi Nafaka Türleri İçin Nafaka Artırım Davası Açılabilir?

Türk Medeni Kanunu uyarınca dört tür nafaka söz konusudur. Bunlar; tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakasıdır. Kanundaki bu nafaka türlerinin tamamının artırılmasını talep etmek mümkündür.

• Yoksulluk nafakası, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan tarafa yani eşlerden birine geçimi için mahkeme tarafından hükmedilen nafaka türüdür.
• Yardım nafakası, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy ve altsoy ile kardeşlere verilen nafakadır.
• İştirak nafakası, velayeti kendisine verilmeyen eş aleyhine, ergin olmayan çocuk lehine hakim tarafından hükmedilen nafaka türüdür.
• Tedbir nafakası ise, dava süresince eş ve çocuğun mağdur olmaması adına mahkemece hükmedilen bir nafakadır. Ancak tedbir nafakası, dava süresi içerisinde hakimin ara kararı ile başlayıp ilgili davanın karara bağlanıp kesinleşmesi ile sona erecektir. Tedbir nafakasının artırımı, dava süreci içerisinde talep edilebilecektir.

Nafaka Artırım Davasında Taraflar Kimlerdir?

Nafaka artırım davasında davacı, lehine daha önce nafaka hükmedilen nafaka alacaklısıdır. Davalı ise, aleyhine nafakaya hükmedilmiş olan nafaka yükümlüsüdür.

Nafaka Artırım Davasının Şartları Nelerdir?

• Nafakanın artırımını talep edebilmek için öncelikle, önceden mahkemece nafakaya hükmedilmiş olunması gerekir. Yani nafaka artırım davası açabilmek için mevcut bir nafaka kararı var olmalıdır.

• Mevcut mahkeme kararında nafakanın irat şeklinde ödenmesine karar verilmiş olması gerekmektedir. Hukukumuzda nafakanın ödenmesine; sermaye ya da irat şeklinde karar verilebilir. Sermaye şeklinde ödenmesine karar verilmesi demek; mahkemece belirtilen nafaka tutarının tek seferde ödenmesi anlamına gelmektedir. Sermaye şeklinde ödenmesine karar verilen ve tek seferde ödenen nafakanın artırımı mümkün olmayacaktır. Çünkü mahkemece belirlenen sermayenin nafaka yükümlüsü tarafından ödenmesi neticesinde ortada ödenecek nafaka kalmayacaktır. Ancak irat şeklinde ödeme yani her ay düzenli ödeme yapılması hali ile nafaka kararına hükmedildi ise nafaka artırımı talep edilebilecektir.

• Türk Medeni Kanunu'nun yoksulluk nafakası ile ilgili 176/4 Maddesi "Tarafların malî durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hâllerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir.", Türk Medeni Kanunu'nun iştirak nafakası ile ilgili 331. Maddesi "Durumun değişmesi hâlinde hâkim, istem üzerine nafaka miktarını yeniden belirler veya nafakayı kaldırır." şeklindedir. Mevzuat ve yargıtay kararları gereğince nafaka miktarının artırılmasının talebi için; nafaka yükümlüsünün gelirinin artması, nafaka alacaklısının gelirinin azalması, mevcut nafakanın giderleri karşılamakta yetersiz kalması, tarafların mali durumlarında başkaca değişiklikler gibi haller gerekmektedir.

Nafaka Artırım Davası Hangi Mahkemede ve Nasıl Açılır?

İşbu dava, nafaka alacaklısının yerleşim yerinde bulunan aile mahkemesine dilekçe ile yapılacak başvuru ile açılır. Başvurusu sırasında ödenmesi gerekli harçlar ve diğer yargı giderleri başvurandan alınacaktır.

Nafaka Artırım Davası Ne Zaman Açılabilir?

Nafaka artırım davası adına belli bir süre öngörülmemiştir. Önemli olan dava açmadaki koşulların oluşmasıdır. Elbette ki mahkeme; mevcut nafaka kararının ne zaman verildiğini tespit edecek, nafakaya hükmedilen zamanki koşullar ile davanın açıldığı zamanki koşulları değerlendirecektir.

Anlaşmalı Boşanma Sonrasında Nafaka Artırım Davası Açılabilir mi?

Anlaşmalı boşanma ile nafakaya hükmedilmiş ise sonrasında nafaka miktarının yetersiz gelmesi durumunda nafaka artırım davası açılabilir. Anlaşmalı şekilde boşanmış olmak, nafaka artırım davası açmaya engel değildir.

İşbu yazımızda genel hatları ile nafaka artırım davasından bahsetmiş isek de somut olaya göre değişkenlik gösteren birçok hususun bulunduğunu belirtmek isteriz. En başta somut olaya göre değerlendirme yapılarak usule uygun bir dilekçe ile başvuru gerçekleştirilmeli, süresinde deliller bildirilmeli, dava süreci takip edilmelidir. Hukuki sürecin sağlıklı yönetilmesi ve hak kaybına uğramamak adına avukata başvurulması önerilir. Faydalı olması dileğiyle.